გამოგონება/აღმოჩენები
1968 წელს, ერთი ამერიკული კომპანიის მეცნიერი ცდილობდა, შეექმნა სუპერ-ძლიერი წებო. ექსპერიმენტი სრულ მარცხად შეფასდა, რადგან მან მიიღო უკიდურესად სუსტი, მრავალჯერადი გამოყენების ადჰეზივი. წლების განმავლობაში, ამ "წარუმატებელ" გამოგონებას პრაქტიკული გამოყენება ვერ მოუძებნეს, სანამ მისმა კოლეგამ ის საეკლესიო გუნდში, ფსალმუნების წიგნში სანიშნედ არ გამოიყენა. დაასახელეთ პროდუქტი, რომელიც ამ წარმატებული მარცხის შედეგად დაიბადა.
სტიკერი / პოსტ-იტი (Post-it Note).
მე-20 საუკუნის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ფოტოზე, რომელიც 1934 წელს გამოქვეყნდა, აღბეჭდილია შოტლანდიის ერთ-ერთი ტბის ლეგენდარული ურჩხული. ათწლეულების შემდეგ, ფოტოს ავტორებმა აღიარეს, რომ ეს იყო კარგად დადგმული ფალსიფიკაცია. დაასახელეთ ეს ტბა ან მისი ცნობილი ბინადარი.
ლოხ-ნესი (ან ნესი)
მე-20 საუკუნის 90-იან წლებში, სიეტლიდან წამოვიდა კულტურული მოძრაობა, რომელიც განისაზღვრებოდა თავისი უხეში ჟღერადობითა და ანტი-ისტებლიშმენტის ეთოსით. მისი არაოფიციალური პოეტი-ლორეატი მღეროდა შფოთზე, გაუცხოებასა და კომპლექსურ ურთიერთობებზე. ეს მოძრაობა რომ თქვენს სოციალურ წრეში ადამიანი ყოფილიყო, ის იქნებოდა ეს პიროვნება: ჩუმი, პრობლემური ფიგურა, რომლის ცხოვრების ისტორიაც მოიცავს ფუნდამენტურ პიროვნულ ტრანსფორმაციას, საუნდტრეკს ნირვანასგან და ქმედებების სერიას — რომანტიკული ღალატიდან დაწყებული, ორმაგ პაემანზე ფინანსური მანიპულაციით დამთავრებული — რაც იდეალურად ასახავს იმ ეპოქის ქაოტურ სულს. ვინ არის გრანჟ-როკის სიმღერის ეს ცოცხალი განსახიერება?
ალექსი (ყოფილი ქეთი).
ეს სიტყვა, რომელიც დღეს დაქირავებული მკვლელის სინონიმია, სათავეს იღებს შუა საუკუნეების ახლო აღმოსავლეთის ლეგენდებიდან. ის აღწერდა საიდუმლო სექტის წევრს, რომელიც, პოპულარული, თუმცა მცდარი გადმოცემით, მისიასა და მკვლელობამდე კონკრეტულ ნივთიერებას იღებდა. სწორედ ამ ნივთიერებამ მისცა მათ სახელი. დაასახელეთ ეს სიტყვა.
ასასინი
ეს გრაფიკული სიმბოლო, რომელიც დღეს ციფრული ბედნიერების უნივერსალური იკონაა, 1960-იან წლებში ერთი ამერიკული სადაზღვევო კომპანიის დაკვეთით შეიქმნა, როგორც შიდა-კორპორატიული პროპაგანდის ინსტრუმენტი თანამშრომელთა მორალის ასამაღლებლად. მისმა შემქმნელმა ნომინალური ანაზღაურება მიიღო და არასდროს დაურეგისტრირებია საავტორო უფლება, რითაც, ფაქტობრივად, თავისი ქმნილება მსოფლიოს აჩუქა. დაასახელეთ ეს სიმბოლო.
სმაილი.
1957 წელს, ორმა ინჟინერმა შექმნა პროდუქტი, რომელიც ჩაფიქრებული იყო, როგორც ავანგარდული, ტექსტურირებული შპალერი. ამ ესთეტიკურმა ექსპერიმენტმა სრული კრახი განიცადა. მეორე მცდელობა იყო მისი გამოყენება სოფლის მეურნეობაში, სათბურების იზოლაციისთვის, რაც ასევე წარუმატებელი აღმოჩნდა. მან თავისი ნამდვილი მოწოდება მხოლოდ მაშინ იპოვა, როდესაც კომპანია IBM-მა ის თავისი ახალი კომპიუტერების ტრანსპორტირებისას, დამცავ მასალად გამოიყენა. დაასახელეთ ეს გამოგონება.
ბუშტებიანი შესაფუთი ცელოფანი (Bubble Wrap).
პოპულარულ კულტურაში, ეს მეომარი ხალხი ხშირად გამოისახება რქიანი ჩაფხუტებით. სინამდვილეში, არ არსებობს არანაირი არქეოლოგიური მტკიცებულება, რომ მათ ასეთი ჩაფხუტები ეხურათ. ეს იმიჯი მე-19 საუკუნის ოპერების კოსტიუმების დიზაინერების ფანტაზიის ნაყოფია. რომელ სკანდინავიელ მეზღვაურებზეა საუბარი?
ვიკინგები.
ჩემი შემქმნელი იმდენად მემდურებოდა, რომ ერთხელ ჩანჩქერიდანაც კი გადამჩეხა, თუმცა საზოგადოების მოთხოვნამ მკვდრეთით აღმადგინა. ჩემი მეთოდი დედუქციის მეცნიერებაა, ხოლო ჩემი მისამართი ლონდონში უფრო ცნობილია, ვიდრე ბევრი რეალური ადამიანის. ვინ ვარ მე?
შერლოკ ჰოლმსი
ეს კულინარიული ტერმინი არის ეპონიმი, რომელიც მე-18 საუკუნის ინგლისელი არისტოკრატის ტიტულის სახელს ატარებს. ლეგენდის თანახმად, ეს მამაკაცი, აზარტული მოთამაშე, არ ტოვებდა სათამაშო მაგიდას, რათა სრულფასოვნად ესადილა. მან მსახურებს უბრძანა, მისთვის მოეტანათ ხორცის ნაჭრები პურის ორ ნაჭერს შორის, რითაც შექმნა მოსახერხებელი კერძი და უკვდავყო თავისი ტიტული. დაასახელეთ ეს კერძი.
სენდვიჩი
ეს პატარა ზღვის კიბოსნაირი ფლობს ბიოლოგიურ იარაღს, რომელიც ნებისმიერ ფიზიკოსს შეშურდებოდა. თავისი მარწუხის ერთი გაკვრით, ის ქმნის კავიტაციურ ბუშტს, რომელიც კოლაფსირებისას გამოსცემს რეაქტიულ ძრავაზე უფრო ხმამაღალ ბგერას და წარმოქმნის სინათლის ნათებას, რომლის ტემპერატურაც მზის ზედაპირის ტემპერატურას უახლოვდება. დაასახელეთ ეს არსება, სონოლუმინესცენციის ოსტატი.
პისტოლეტ-კრევეტი.
1816 წელს, ფრანგ ექიმს, რენე ლაენეკს, მოერიდა, პირდაპირ ყურით მოესმინა ახალგაზრდა ქალი პაციენტის გულისცემისთვის, რადგან ეს იმ დროის ეტიკეტით უხერხულად ითვლებოდა. ამ სოციალური დისტანციის დასაცავად, მან ქაღალდის ფურცელი დაახვია მილის ფორმით და აღმოაჩინა, რომ ხმა ბევრად უფრო მკაფიოდ ისმოდა. ამგვარად, მედიცინის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი დიაგნოსტიკური ხელსაწყო დაიბადა არა სამეცნიერო, არამედ სოციალური უხერხულობის გამო. დაასახელეთ ეს ინსტრუმენტი.
სტეტოსკოპი.
ამ ლეგენდარული, დაკარგული კუნძულ-სახელმწიფოს ისტორია პირველად ძველბერძენმა ფილოსოფოსმა აღწერა თავის დიალოგებში. მისი თქმით, ეს იყო უძლიერესი საზღვაო იმპერია, რომელიც ერთ დღე-ღამეში კატასტროფის შედეგად ჩაიძირა. მიუხედავად უამრავი ძიებისა, მისი არსებობა დღემდე მითად რჩება. დაასახელეთ ეს ფილოსოფოსი.
პლატონი.
მე დავიბადე გადასახლებაში, როგორც პოლიტიკური თოჯინა ჩემი ძმის ხელში. ჩემი ნამდვილი იდენტობა ცეცხლში გამოიწრთო, საიდანაც გამოვედი, როგორც დიდი ხნის გადაშენებული მითიური არსებების დედა. მე ვიყავი ჯაჭვების დამწყვეტიც და ქალაქების გამანადგურებელიც ჩემი საგვარეულო ტახტის ძიებაში. ვინ ვარ მე?
დეინერის ტარგარიენი.
ეს ტერმინი, რომელიც დღეს გლობალურად აქტუალურია, სათავეს იღებს მე-14 საუკუნის ვენეციის რესპუბლიკის საზღვაო პრაქტიკიდან. შავი ჭირისგან ქალაქის დასაცავად, ინფიცირებული პორტებიდან შემოსული გემები ვალდებულნი იყვნენ, ღუზა ჩაეშვათ და დალოდებოდნენ "ორმოცი დღის" გასვლას, სანამ ეკიპაჟი ნაპირზე გადმოსვლის უფლებას მიიღებდა. იზოლაციის სწორედ ამ პერიოდმა მოგვცა სიტყვა, რომელსაც დღეს ვიყენებთ. დაასახელეთ ეს სიტყვა.
კარანტინი.
თავის მაგნუმ ოპუსში, ჰერმან მელვილმა თავის განწირულ ვეშაპსარეწ ხომალდს დაარქვა სახელი, რომელიც ასევე ეკუთვნოდა ახალი ინგლისის მკვიდრ ამერიკელთა ტომს, რომელიც კოლონიალური ექსპანსიის შედეგად განადგურდა. სახელის ეს არჩევანი ფუნქციონირებს, როგორც ისტორიული და ლიტერატურული წინასწარმეტყველება, რომელიც ხომალდის ტრაგიკულ ბედზე მიანიშნებს. დაასახელეთ ეს ხომალდი.
პეკოდი (Pequod) - რომანიდან "მობი დიკი"
ყურადღება, შავი ყუთი! ამ ყუთში დევს მოწყობილობის მოდელი, რომლის ტექნოლოგიური წინაპარიც შეიქმნა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მტრის თვითმფრინავების აღმოსაჩენად. მისი მშვიდობიანი პოტენციალი სრულიად შემთხვევით აღმოაჩინა ინჟინერმა, როდესაც ამ მოწყობილობასთან მუშაობისას ჯიბეში შოკოლადის ფილა დაუდნა. დაასახელეთ ეს საყოფაცხოვრებო ტექნიკა.
მიკროტალღური ღუმელი.
ეს ოქროს ქალაქის ლეგენდა სამხრეთ ამერიკაში ესპანელმა კონკისტადორებმა შექმნეს. სინამდვილეში, ეს იყო არა ქალაქი, არამედ ადგილობრივი ტომის ბელადის რიტუალი, რომლის დროსაც ის ტბაში შესვლამდე სხეულზე ოქროს მტვერს იყრიდა. დაასახელეთ ამ ლეგენდარული "ოქროს კაცის" სახელი.
ელ დორადო
ჩემი ტრანსფორმაცია დაიწყო სასიკვდილო დიაგნოზით და ოჯახის მომავლის უზრუნველყოფის სურვილით. მე ვიყავი უბრალო ქიმიის მასწავლებელი, რომელმაც საკუთარი სიკვდილი მოიგონა, რათა დაბადებულიყო ლურჯი კრისტალების იმპერიის უმოწყალო მეფე. ვინ ვარ მე?
ვოლტერ ვაითი.
ყურადღება, შავი ყუთი! ამ ყუთში დევს ფეხსაცმლის ტიპი, რომელსაც ტრადიციულად ფრანგი და ჰოლანდიელი გლეხები ატარებდნენ. პოპულარული, თუმცა სავარაუდოდ მცდარი, ისტორიის თანახმად, თანამედროვე სიტყვა, რომელიც მიზანმიმართულ ინდუსტრიულ ნგრევას აღნიშნავს, წარმოიშვა უკმაყოფილო მუშებისგან, რომლებიც ამ ფეხსაცმელს ქარხნის მანქანებში ყრიდნენ მათ გასაფუჭებლად. დაასახელეთ ეს დესტრუქციული აქტი.
საბოტაჟი.
ყურადღება, შავი ყუთი! ამ ყუთში დევს ობიექტი, რომელიც სერენდიპულობის ძალის დასტურია. 1940-იან წლებში, საზღვაო ინჟინერი ცდილობდა, შეექმნა ზამბარები გემებზე მგრძნობიარე ინსტრუმენტების დასასტაბილურებლად. როდესაც მისი ერთ-ერთი პროტოტიპი შემთხვევით თაროდან გადმოვარდა, ის უბრალოდ კი არ დაეცა, არამედ ელეგანტურად "ჩაუყვა" წიგნების დასტას. ამ შემთხვევითმა აღმოჩენამ შვა მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე საკულტო სათამაშო. დაასახელეთ ობიექტი ყუთში.
სლინკი
1912 წელს, გერმანელმა მეტეოროლოგმა და პოლარულმა მკვლევარმა წამოაყენა თეორია, რომლის თანახმადაც, კონტინენტები ერთ დროს ერთიანი სუპერკონტინენტი იყო, რომელიც დროთა განმავლობაში დაიშალა. მან შენიშნა, რომ სამხრეთ ამერიკის აღმოსავლეთ სანაპირო და აფრიკის დასავლეთ სანაპირო ერთმანეთს ისე ერგება, როგორც მოზაიკის ნაწილები. თუმცა, მაშინდელმა სამეცნიერო საზოგადოებამ ის მასხრად აიგდო, რადგან მას არ შეეძლო აეხსნა, რა ძალა ამოძრავებდა ამ გიგანტურ მასებს. დაასახელეთ ეს თეორია.
კონტინენტური დრეიფის (მოძრაობის) თეორია.
ატლანტის ოკეანის ამ რეგიონს უკავშირებენ გემებისა და თვითმფრინავების იდუმალ გაუჩინარებას. მიუხედავად პოპულარული კულტურის მიერ შექმნილი მისტიკური აურისა, სანაპირო დაცვა და სამეცნიერო საზოგადოება არ აღიარებს ამ ადგილის ანომალიურობას და აცხადებს, რომ იქ კატასტროფების რაოდენობა სტატისტიკურ ნორმას არ სცდება. დაასახელეთ ეს სამკუთხედი.
ბერმუდის სამკუთხედი.
ჩემი სული და სხეული დაასახიჩრა ოქროს ბეჭედმა, რომელმაც ორ პიროვნებად გამყო. მე ვიყავი მდინარის პირას მცხოვრები უბრალო არსება, რომელიც გადავიქეცი გამოქვაბულის ბნელ ბინადრად. ჩემი "საუნჯე" გახდა ჩემი ერთადერთი საზრუნავი და საბოლოოდ, სწორედ მან მიმიყვანა ცეცხლოვან ფინალამდე. ვინ ვარ მე?
გოლუმი (სმეაგოლი).
ბერძნულ მითოლოგიაში, როდესაც თეზევსი ლაბირინთში მინოტავრის მოსაკლავად შევიდა, არიადნემ მას მისცა ნივთი, რომელიც მას რთული გზის გაკვლევასა და უკან დაბრუნებაში დაეხმარა. დროთა განმავლობაში, ამ ნივთის სახელი ინგლისურ ენაში გახდა სიტყვის სინონიმი, რომელიც ნიშნავს სამხილს, მინიშნებას ან საიდუმლოს გასაღებს. დაასახელეთ ეს სიტყვა ინგლისურად.
Clue.
1859 წელს, ჩვენს პლანეტას დაატყდა თავს უპრეცედენტო მაგნიტური შტორმი, რომელიც გიგანტურმა მზის ანთებამ გამოიწვია. ამ მოვლენამ ღამე დღედ აქცია, გამოიწვია პოლარული ციალი, რომელიც კარიბის ზღვის აუზშიც კი ჩანდა და იმდენად ძლიერი დენი წარმოქმნა გლობალურ სატელეგრაფო ქსელში, რომ ოპერატორები ელექტრულ შოკს იღებდნენ, ხოლო მათი აპარატურა თავისით იწვოდა. დაასახელეთ ეს სუპერშტორმი.
კერინგტონის მოვლენა (Carrington Event).