Негізгі түсініктер
Жер бедері түрлері
Қазақстанның жер бедері
Дүниежүзінің жер бедері
Жер қыртысының құрылымдық элементтері. Геосинклиналь
100
Жер бетіндегі құрлықтардың, мұхиттар мен теңіздер түбінің тілімденген пішіндерінің жиынтығы.
Жер бедері
100
Рельефтің оң формасы, айқын беткейлері мен етегі немесе таулы елдегі шыңы бар рельефтің оқшауланған күрт көтерілуі.
Тау
100
Орал тауларының оңтүстік жалғасы
Мұғалжар тауы
100
Батыс Еуропадағы ең биік таулар жүйесі
Альпі
100
Көршілес жер телімдерінен қосылыстарының құрамы, орналасу жағдайы және параметрлеріне қарай ерекшеленетін жер қыртысының оқшауланған бөлігі
Құрылымдық элемент
200
Жер бетінің горизонтальды және вертикальды тілімделген формаларының, яғни дөңестер мен ойпаңдардың, таулар мен ойпаттардын жиынтығы
Рельеф
200
Беті тегіс немесе сәл толқынды болып келетін жердің үлкен алапты алып жатқан рельеф формасы.
Жазық
200
Қазақстанға оңтүстік бөлігі кіретін жазық
Батыс Сібір
200
Жер шарындағы ең үлкен ойпат
Амазонка
200
Жер қыртысының тектоникалық қозғалыстар жиі байқалатын бөлігі
Геосинклиналь
300
Геологияда қозғалмалығы біршама аз, жазық немесе үстірт тәрізді бедерлі, екі жікқабатты құрылымдық қабаттан – іргетастан және шөгінді тыстан тұратын жер қыртысының кең ауқымды атырабы.
Платформа
300
Платформа өңірінен көрініс беретін, теңіз деңгейінен біршама көтеріңкі орналасқан, тегіс жазықтармен сипатталатын ауқымды алап.
Үстірт
300
Орал тауы мен еділ өзені аралығындағы үлкен қырат
Жалпы Сырт
300
Чад мемлекетінің солтүстігінде орналасқан, Африка орталығындағы таулы үстірт
Тибести
300
Құрлықтық және мұхиттық тақталардың соқтығысуы
Субдукция
400
Жер литосферасының ең ауқымды бөліктері
Литосфералық тақталар
400
Жер бетінің төңірегімен салыстырғандағы көтеріңкі бөлігі. Оның абсолюттік биіктігі 200 м, немесе одан да жоғары болады.
Қырат
400
Балқаш көлінің оңтүстік жағында, оңтүстік – шығысында Жетісу Алатауы, оңтүстігінде Іле Алатауы мен батысында Шу-Іле тауларының аралығында жатқан аймақ
Балқаш маңы жазығы
400
Солтүстік Американың оңтүстік-шығысында 2600 км-ге созыла орналасқан таулар.
Аппалач
400
Екі құрлық тақталарының соқтығысуы
Коллизия
500
Ежелгі платформалардың негізін құрайтын қатты кристалды жыныстардың жер бетіне ашық шығып жатқан бөлігі.
Қалқан
500
Жер беті жазық, төбешікті келеді. Қыраттарға қарама-қарсы бедер түрі. Негізінен, горизонталь жайласқан борпылдақ тау жыныстарының қабаттарынан тұрады.
Ойпат
500
Каспий теңізін солтүстігінен доға тәрізді ораған ойпатты жазық.
Каспий маңы ойпаты
500
Тигр мен Евфратөзендерінің орта және төменгі ағысының алабында орналасқан ойпат
Месопатамия
500
Жарылған жерлер арқылы аққан магма есебінен мұхит түбінің өсі үдерісі
Спрединг