Ахмет Байтұрсынов
Сұлтанмахмұт Торайғыров
100
Ахмет Байтұрсынов қашан және қайда дүниеге келді?
Когда и где родился Ахмет Байтурсынов?
5 қыркүйек 1872. Ресей империясы, Торғай уезі, Тосын болысы
5 сентября 1872. Российская империя, Тургайский уезд, Тосынская волость
100
Сұлтанмахмұт Торайғыров қай жылы және қай жерде дүниеге келді?
В каком году и где родился Султанмахмут Торайгыров?
1893, Павлодар облысы, Баянауыл ауданында
в Баянаульском районе Павлодарской области
200
Ахмет Байтұрсынов қай халық батырының ұрпағы?
Потомком какого народного батыра является Ахмет Байтурсынов?
Халық батыры Үмбетай
Народного батыра Умбетая
200
Сұлтанмахмұт Торайғыровтың алғашқы грамота мұғалімі әкесі болды. Содан сол ол кімнен білім алды?
Первым учителем грамоты Султанмахмута Торайгырова был его отец. У кого дальше он получил образование?
мулла Мұқан ауылдық / сельский мулла Мукан
Ол араб, парсы фольклорлық шығармаларын аударып, өзі өлең жазды. Мұғалімге еліктей отырып, болашақ ақын өлең жазуға машықтана бастады. 1902-1911 жылдары ол әртүрлі мектептерде-медреселерде оқыды.
Он переводил арабские, персидские фольклорные произведения и сам сочинял стихи. Подражая учителю, будущий поэт стал упражняться в написании стихов. В 1902–1911 годах он обучался в различных школах - медресе.
300
Қостанай уезінің болыстық училищесінде жұмыс істеген кезінде Ахмет Байтұрсынов болашақ әйелімен кездесті. Ол ... қызы болатын
Во время работы в волостном училище Кустанайского уезда Ахмет Байтурсынов встретил свою будущую жену. Она была дочерью ...
а) орманшы / лесника
b) дәрігер / врача
с) мұғалім / учителя
а) орманшының / лесника
300
Сұлтанмахмұт Торайғыровтың әкесі кім болған? Кем был отец Султанмахмуда Торайгырова?
а) малшы / скотоводом
b) жалдамалы қызметкер / наёмным работником
с) мұғалім / учителем
Торайғыров Кедей адамның отбасында дүниеге келген, оның әкесі Шоқпыт (Әбубәкір) өмір бойы жалдамалы жұмысшы болған
Торайгыров родился в семье бедняка, его отец — Шокпыт (Абубакир) всю жизнь был наемным работником.
b) жалдамалы қызметкер / наёмным работник
400
1929 жылы Кеңес үкіметі ағартушыны тұтқындап, Қызылорда түрмесіне қамады. Кімнің арқасында Байтұрсынов қамаудан босатылады?
В 1929 году просветителя арестовало советское правительство и заключило в Кызылординскую тюрьму. Благодаря кому Байтурсынова освобождают из заключения?
1934 жылы сол кезде Қызыл Крест комиссиясында болған Максим Горькийдің әйелі Екатерина Пешкованың қиындықтарының арқасында Байтұрсынов түрмеден босатылды.
В 1934 году благодаря хлопотанию жены Максима Горького Екатерины Пешковой, которая в то время была в комиссии Красного Креста, Байтурсынова освобождают из заключения.
400
Неліктен Сұлтанмахмұд Торайғыров медреседе оқуын тоқтатты?
Почему Султанмахмуд Торайгыров прекратил обучение в медресе?
Мулла байыпты оқудың орнына оны үйде жұмыс істеуге мәжбүр етеді (көлбала). Сонымен қатар, мулла өлең жазу ең үлкен күнә деп санады және Сұлтанмахмутты жазғанның бәрін жинап, өртеп жіберді.
Мулла вместо серьезной учебы заставляет его работать по дому в качестве мальчика на побегушках (колбала). Кроме того, мулла сочинение стихов считал величайшим грехом и заставил Султанмахмута собрать и сжечь все написанное.
500
Ахмет Байтұрсыновтың өмірбаянынан оқиғаларды (1905 - 1917) хронологиялық тәртіпте қойыңыз:
Поставьте события (1905- 1917) из биографии Ахмета Байтурсынова в хронологическом порядке:
1. Орынборда тұрады / живёт в Оренбурге
2. саяси қызметпен айналыса бастайды / начинает заниматься политической деятельностью
3. алғаш рет түрмеге түседі / впервые попадает в тюрьму
4. Қарқаралы петициясының авторларының бірі болады / становится одним из авторов Каркаралинской петиции
5. 8 айға түрмеге түседі / попадаёт в тюрьму на 8 месяцев
1905 жылдан бастап Байтұрсынов саяси қызметпен айналысады. Ол биліктің қазақ халқына қатысты озбырлығын айыптаған Қарқаралы петициясының авторларының бірі болды. 1907 жылы Байтұрсыновты сынағаны үшін алғаш рет түрмеге түсті. 1909 жылы сотсыз ол Семей түрмесіне сегіз айға қамалды. Бостандыққа шыққаннан кейін және 1917 жылға дейін Орынборда полицияның бақылауымен тұрды.
С 1905 года Байтурсынов занимается политической деятельностью. Он стал одним из авторов Каркаралинской петиции, в которой осуждалась произвол властей по отношению к казахскому народу. За критику Байтурсынов в 1907 году впервые попал в тюрьму. В 1909 году без суда он повторно был заточен в семипалатинскую тюрьму на восемь месяцев. После освобождения и до 1917 года жил в Оренбурге под присмотром полиции.
2. саяси қызметпен айналыса бастайды / начинает заниматься политической деятельностью
4. Қарқаралы петициясының авторларының бірі болады / становится одним из авторов Каркаралинской петиции
3. алғаш рет түрмеге түседі / впервые попадает в тюрьму
5. 8 айға түрмеге түседі / попадаёт в тюрьму на 8 месяцев
1. Орынборда тұрады / живёт в Оренбурге
500
Келесі басылымдардың қайсысында Торайғыров жұмыс істемеді?
В каком из следующих изданий НЕ работал Торайгыров?
а) "Алаш"газеті / газета "Алаш"
b) "Айқап"журналы / журнал "Айқап"
с) "Сарыарқа"газеті / газета "Сыраырқа"
а) "Алаш"газеті / газета "Алаш"
1913-1914 жылдары Торайғыров танымал "Айқап" журналының редакциясында жұмыс істейді, ал 1917 жылы наурызда Семей қаласында Қазақ комитетінде кіші хатшы болып жұмыс істейді. "Сарыарқа" газетінде оның мақалалары, өлеңдері жарияланып, Алаш партиясының басшыларын мадақтайды. "Алаш" газеті 1916 жылдан 1917 жылға дейін жарық көрді(редакторы Колба Тоғызұлы болған) және ол белсенді саяси қызметке кіргендіктен жабылды.
В 1913–1914 годы Торайгыров работает в редакции широко известного журнала «Айкап», а в марте 1917 года в Семипалатинске он работает младшим секретарем в казахском комитете. В газете «Сарыарка» публикуются его статьи, стихи, где он восхваляет руководителей партии Алаш. Газета "Алаш" же издавалась с 1916 по 1917 года(редактором был Колбай Тогизулы) и закрылась она из-за того, что он вступил в активную политическую службу