Мамандық туралы мақал-мәтелдер.
Шығарманың авторы кім?
Бейнеленген суреттердегі шығарманың авторын табыңыз?
Кинодан үзінді (аудио)
Салт-дәстүрлерді білесің бе?
100

Алуан –алуан ...... бар,  

таңдай біл де, ..... қыл!    

Кәсіп, талап

100

Шығармаға автордың балалық шағынан, ес біле бастаған, мектеп табалдырығын аттағанға дейінгі өмірі өзек болған. Жазушы өзінің тұлға ретінде қалыптасуына ұясы ықпал еткенін баяндай отырып, отбасы мүшелерін: әжесі Қызтумас, әкесі , немере ағасы Момынқұл, әпкелері Үбиан, Әлимандарды өзіндік бейнелерімен әр қырынан танытқан.

Бауыржан Момышұлы Ұшқан ұя

100

Алдарыңызда белгілі бір жазушыны анықтайтын суреттер берілген.

А.С Пушкин .

100

Басты кейіпкері — география пәнінің мұғалімі. Бала алпамса денелі, періште мінезді, кең пейілді жан. Ол өз анасынан артық шеше жер бетінде жоқ деп санайды. Сонымен қатар, ол  дастарқан басында өзінің сүйікті тақиясын басынан тастамайды. Ұялшақ «періштенің» бойдақ өміріне балта шапқысы келген анасы Тана ұлына қосақ іздеп Алматыға келеді. «Еркекке жалғыз өмір сүруге болмайды, оның қасында анасы, жоқ дегенде әйелі болуы қажет» - деп пайымдайды.


Главный герой фильма — учитель географии . Он очень добродушный, но одинокий мужчина, который всегда ходит в своей тюбетейке. Его мать, Тана, не желает мириться с одиночеством сына, и всё время подыскивает ему невест. История заканчивается двойной свадьбой.

Тақиялы періште .  Ангел в тюбетейке

  Режисері: Ш.Айманов 1969жыл.

100

Жыртыс дегеніміз не?

Жыртыс (дәстүр, кәде). Бұл негізінен әйелдер арасында жүретін және олар атқаратын ежелгі ғұрыптардың бірі. 

жыртыс негізінен келән түскенде оның сандығында осы дәстүрге арналған арнаулы мата салынады. Мұны "сандық ашар" атты кәделі жол-жорарғы кезінде алып, сол тойға қатысқан әйелдердің бәріне жыртылып үйлестіріледі. Бұл жерде "жыртыс беру" дәстүр.Ал қолға тиген жыртыс-кәде болып есептеледі. Демек, жыртыстың ғұрыптық екі түрі бар.   Жыртыстың кейде басқа жерлерде де берілетін реттері болады. Мысалы, қайсыбір ауылдарда өте көп жасқа келп қайтыс болған кісілердің жаназасында, сондай-ақ "құдай" бергенде де осындай кәделер жасалады.

200

Еңбексіз ...... жоқ,   

  Ауырсыз .... жоқ.         

өмір,      жеңіл

200

 Есенейдің төрт қос жылқысы «Қаршығалы» шұбарына жақындап келіп, қапталдай төніп қалып еді. Тақырланып қалған жазғы жайлаудан келе жатқан жылқы қарауытқан қалың орманды, өзекті-шілікті өңірге тұяғы тиген соң-ақ ұстарадай өткір тістерін жерге қадай бастады.

Қазақ байлығы жылқысында. Қысқа қарай жылқы малын ықтасыны бар, қара отты шұбарға жақын ұстамасаң — «Байлық — бір жұттық, батыр — бір оқтық» — кейде тақыр-таза жаяу да қаласың. Жаяу қалған адам несімен адам?.. Несімен қазақ?

Ғабит Мүсірепов «Ұлпан»

200

Бейнеленген сурет қай жазушының шығармасы?

Олжас Сүлейменов 

Невада-Семей

200

фильм-мелодрама казахстанского режиссёра Талгата Теменова, снятый по мотивам повести Теменова «Гульназ» и вышедший на экраны в 1993 году[2]. Сюжет фильма повествует о любовном треугольнике. Главную роль в фильме сыграла Баян Мухитденова, которая предстаёт в образе учащейся выпускного класса, в которую влюблены двое её одноклассников

Махаббат станциясы -  Станция любви»

200

Белкөтерер дегеніміз не?

Бел көтерер - дәстүрлі ортадағы ғұрыптық ас атауы. Ұзақ жасаған, тісі қаусаған қарияларға құнарлы тағам түрлерін араластырып, ұсақтап, шайнамай-ақ жей (жұта) беруге лайықтап дайындалады. Бел көтерер - адамға мол күш беретін нәрлі ас, көңіл жақын жандар арнайы дайындап, қарияларға алып келеді. Бел көтерер этномәдени жағынан мертіккен, қол-аяғы сынған адамдарға тез сауығуын тілеп, арнайы дайындалатын «мертік ас» деп аталатын ғұрыптық тағамға ұқсас. Қазақ хаңдығы құрылғаннан бері, қазіргі уақытқа дейін сақталып келе жатқан түркі халықтарының да маңызды, әрі аса көрнекті дәстүрі болып саналады.[1]

300

Ұстаның ...... сүйкімді, 

жақсының ..... сүйкімді

бізі,  сөзі 

300

Асыл анам, есіл анам,
Елжіреп есіркеймін, есіме алам.
Мен үшін сен суалтқан ақ сүтіңді
Ақтамасам, боп жүрмін несіне адам.

Алыс жолда жүрсем де арып-ашып,
Ағат ойлап түсірмей жаныңа шық,
Оқытып кешеу барған хаттарымды
Отырмысың үрпиіп, жаның ашып?

Өткізіп талай жылды, ай, аптаны,
Оқуын ұлың жақсы аяқтады.
Анашым, білем сені, қарсы емессің
Кеттім мен тың даланы оятқалы.

Анашым М.Мұқатаев

300

Бейнеленген суретті табыңыз?

Батырлар жыры

300

Исторический художественный фильм, первая часть кинодилогии, созданной по мотивам романа Александра Дюма .Главные роли в картине сыграли Франсуа Сивиль, Ева Грин и Венсан Кассель. Премьера состоялась 5 апреля 2023 года[3], 13 декабря того же года на экраны вышло продолжение .

Совместным производством обеих кинокартин занимались киностудии Франции, Германии, Испании и Бельгии, общий производственный бюджет составил 72 млн .

3 Бұл жазбалар сюжетті алға жылжытып қана қоймай, сонымен қатар, сот қоғамының негіздерін сипаттайтын, сондай-ақ мінезді ашатын қызықты оқиғалар. Оқиға дамыған сайын оның назары Милади мен Д’Артаньян арасындағы күресті тарылтады; әңгіменің өзегі - жақсылық пен жамандықтың арасындағы соғыс. Д’Артаньян мен оның достары, тіпті олардың азғындық әрекеттерін ескере отырып, Король мен Патшайымның қорғаушысы ретінде тағайындалады, ал Милади мен Кардинал зұлымдықты білдіреді.


«Три мушкетёра: Д’Артаньян»

300

Айдар қою дегеніміз не?

Айдар - төбесінің орайындағы тумысынан алынбаған бір шоқ қарын шашы арнайы қалдырылады. Айдар - айбардың және күш-қуаттың белгісі. Баяғы кезде перзент көрмей зарығып жүріп, аяқ астынан ұлды болса, оның төбесіне бір шоқ шаш қойып, оған маржан-моншақ араластырып өріп қоятын салт болды. Кейбір хан ұрпақтары мен байманаптар да жақсы көрген ұлдарының төбелеріне айдар қойды. Айдарлы ұлың, тұлымды қызың бар ма деген фразеологизм осыны аңғартады. Құлдың, күңнің балаларына айдар қойғызбаған. Бұл дәстүрдің де өзіндік мәні бар. Төбесінде айдары бар балаларға үлкен кісілер ерекше назар аударып, ондай бөгенайы бар перзенттерге сүйіспеншілікпен қарай, көрген жерде қастарына шақырып аты-жөнін сұрап, ықылас-баталарын беріп отырады. Жасының ұзақ, денінің сау болуын тілейді. Сонымен, айдарды балаларға «осы балам ел-жұрттың қолдап-қорғауына, үміт-тілегіне ие болса екен» деген жақсы ниетпен ырымдап қояды. Айдар қою түркі, мажарстан қыпшақтары, моңғол, қытай, маньчжур, қалмақ, украин және т.б. халықтарға да тән салт. Қазақтың халық ауыз әдебиетінде айдарлы (ұл), тұлымды (қыз), алтын айдар, шоқ белбеу т.б. фразеологиялық тіркестер жиі кездесуі бұл салттың этномәдени өмірде кеңінен таралғанын көрсетеді. Айдардан немесе тұлымнан зорлап айыру оның иелерінің әуелгі әлеуметтік статусынан айырылғандығын, яғни қорланғандығын бейнелейді. «Тұлымдысын тұл қылды, айдарлысын құл қылды», - деп келетін батырлар жырларында көп кездесетін белгілі сөз орамдары жеңілген жақтың әуселесінің мүлдем әлсірегендігін білдіреді.

400

Ұстаз ...... болса,

        Шәкірті .......  болады.   

Талантты,   талапты

400

Сағындым сені, Жайық, алма бақты,
Өткізгем өз бойыңда жастық шақты.
Сүюші ем төңкерілген толқыныңды.
Сылқылдап соғып жатқан жарқабақты.
Суыңа қармақ салып, ілгем талай
Күмістей жалтыраған ақ шабақты.
Елімнің, еркіндіктің ерке өзені.
Өзенсің өзегің кең марқабатты.
Сен десе елестейді туған жерім,
Көркейткен мөлдір суын жер бедерін,
Құрбымен, құрдастармен күліп-ойнап,


Жұбан Молдағалиев  Сағындым .Жайық

400

Из какого произведения

Ю.А Лермонтов Герой нашего времени

400

Советская эксцентрическая комедия, снятая в 1968 году режиссёром Леонидом Гайдаем. Сценарий написан Морисом Слободским, Яковом Костюковским и Леонидом Гайдаем. В основе картины — история о том, как зарубежные контрабандисты ошибочно приняли советского туриста Семёна Семёновича Горбункова за агента-перевозчика Геннадия Козодоева. Сюжет раскручивается вокруг настойчивых, но безуспешных попыток злоумышленников вернуть себе бриллианты, спрятанные в гипсовой повязке. Образ главного героя создавался сценаристами с учётом актёрских данных Юрия Никулина, который попал в съёмочную группу без кинопроб. Съёмки проходили с апреля по ноябрь 1968 года в Сочи, Адлере, Туапсе, Гжатске, Павловской Слободе, на натурных объектах Москвы и в павильонах «Мосфильма». «Зарубежные сцены» снимались в Баку. П ри работе над отдельными сценами создатели фильма использовали комбинированные съёмки, механические спецэффекты и другие технологии.



Брилиантовая рука

400

Жиенқұрық дегеніміз не?

Жиенге нағашы жұрты алғаш келгені үшін бәсiре, яғни мал атап, ен салады. Кейін нағашылары жиен ер жеткенде сол малды енші қылып беретін болған. Бұл болмаған жағдайда жиен ес біліп, есейе келе нағашы жұртынан қалаған затын (жүйрiк ат, тазы, қыран бүркіт, берен мылтық) сұрайды, оны нағашылары беруге мiндетті. Бұл салт ел арасында "жиенқұрық" немесе "жиенсыбаға" деп аталған, яғни жиеннiң құрығына iлiккенін нағашылары жиен назары қатты деп бетiн қайтармай, орындайтын болған. Жиенқұрыққа байланысты берілетін кәденің атын "жиеннiң қырық серкешi" деп те атайды. Бұл жиенқұрықтың барлық қазақ өңірлеріне ортақ мөлшері болып табылады.

500

Кітап-көзі жұмыққа арзан,

ашыққа маржан,

500

Қайран менің қызғалдақты көктемім!
Қалай сені беріп қойғам теп-тегін?!
А-ха-хамен,
О-хо-хомен жүргенде
Білмей қаппын мезгілімнің өткенін.
Төңірекке болған еді аты аңыз:
Сол аңызды әлі тыңдап жатамыз,
Иіліпті садағындай батырдың
Бір кездегі жебедей тік атамыз..


Қайран менің қызғалдақты көктемім! Қадыр Мырза-Әли

500

Найди в каком произведении

Уи́льям Шекспи́р «Ромео и Джульетта»

500

Ақан Сатаевтың көркем драмалық фильмі. Фильмнің тұсауы Қазақстанда 2012 жылы 3 мамырда кесілді.[3]

Фильмнің ұраны — «Туған ел, сүйген жар, намыс үшін от кешкендер»

Фильм қазақ халқы жоңғар шапқыншылығына қарсы ерлікпен күрескен XVIII ғасырдың бірінші жартысын қамтиды. Сол кезде қазақ жасақтары бірігіп, басқыншыларға тойтарыс беріп, майданда шешуші жеңістерге жеткен еді.

Кино желісі бойынша, осы соғыста ел үшін күрескен жауынгер ер-азаматтар қатарында, жаужүрек Сартай батыр да өзіндей өрімдей жас, жеткіншек сарбаздарды ту көтеріп, жорыққа бастап шығады.  бала атанған Сартай жасағы қарасы әлдеқайда көп жауға азғана қол қарсы шауып, арасалмақты қазақ әскері пайдасына өзгертеді.


Жау жүрек мың бала


500

Көген той (дәстүр) дегеніміз не?

Көген той — көктемде мал төлдеп, көк шыққан уақытта өтіледі. Сондай-ақ, шаруашылық әрі еңбек құрметіне арналған шағын той-томалағы. Ауылдың үлкен-кішісі көктемді қуанышпен қарсы алады. Дастарқан жайып, бір-біріне жақсы тілектер айтады. Мал басының көбеюін, жақсы көңіл-күй болуын тілейді. Үлкендер өздері кеңес құрады: малды жайлауға, жақсы жерге шығару, т.б.

Қазақ тамақтың түрін үш атайды: ақ — сүт, сүт тағамдары, көк — өсімдіктер, қызыл — ет, ет тағамдары. Көген тойында әйелдер ақ түсті ұнатады, сондықтан қазақ байлауышты ақпен байлайды. Көген той – ақтың мол болуына, мал-бастың аман болуына тілектес болудың белгісі.

M
e
n
u