3.5. MEVA
. Gulli (yopiq urug‘li) o‘simliklarda urug‘lanishdan keyin ...... hosil bo‘ladi.
meva
. Meva urug‘chi ......dan hosil bo‘ladi
tugunchasi
Meva ikki qism: .......dan iborat.
meva eti va urug‘
urug‘kurtakdan esa ..... hosil bo‘ladi.
urug‘
Tugunchada faqat bitta urug‘kurtak bo‘lsa, .... urug‘li meva, ko‘p urug‘kurtak bo‘lsa,....urug‘li meva hosil bo‘ladi.
bir, ko‘p
meva eti yupqa bo‘lgan mevalar ...... deyiladi
quruq meva
Mevaning vazifalari: 1)
2)
1) urug‘ pishib yetilguncha uni tashqi ta’sirdan himoyalab turadi;
2) urug‘ning tarqalishini ta’minlaydi
SOVRIN
OMADLISIZ
Rezavor meva
Tashqi tomondan yupqa po‘st bilan o‘ralgan ko‘p urug‘li sersuv meva. Masalan, tok, ituzum, kartoshka mevasi.
Quruq mevalar......... mevalarga ajratiladi
chatnaydigan va chatnamaydigan
.......... kabi o‘simliklarning mevalari suv o‘tkazmaydigan qobiqqa ega bo‘lganligi tufayli suvda uzoq masofalarga tarqaladi.
Suv nilufari, zubturum
Danakli meva
Meva eti uch qismdan: yupqa tashqi po‘st, sersuv oraliq qism, qattiq ichki qism – danakdan iborat, danak ichida bitta urug‘ joylashgan. Masalan, shaftoli, gilos.
Meva eti seret bo‘lgan mevalar ...... deyiladi
ho‘l meva
Qo‘zoq meva
Ikkita mevabargdan tashkil topgan, pishgandan so‘ng ikkita pallaga chatnaydigan ko‘p urug‘li meva. Pallalar orasida yupqa to‘siq bo‘lib, unga urug‘lar birikadi. Masalan, karam, turp, sholg‘om.
Dukkak meva
Bitta mevabargdan tashkil topgan, pishgandan so‘ng yon tomonidagi chokidan chatnaydigan ko‘p urug‘li meva. Urug‘lari mevapallaga birikib turadi. Masalan, mosh, soya, loviya
Qovoq meva
Meva etining tashqi qismi qalin va qattiq, oraliq qismi sersuv, seret bo‘lgan ko‘p urug‘li meva. Masalan, qovoq, qovun, qozonyuvg‘ich
AFSUS
SHUNAQASI HAM BO'LIB TURADI
........... mevalarida mayda tikanchalar bo‘lib, hayvon yunglariga ilashib qoladi.
Qo‘ytikan, temirtikan
Na’matakning mevasi tarkibida inson salomatligi uchun zarur moddalardan ............ bo‘ladi.
C vitamini, limon kislotasi
qoqio‘t, qamish o‘simligi mevalarida ......... bo‘lib, shamol yordamida tarqaladi
popukchalar
Qayrag‘och, shumtol kabi o‘simlik .......orqali tarqaladi
mevalarida maxsus qanotchalar
Pista meva
Yupqa meva eti yagona urug‘i bilan birikmagan, chatnamaydigan meva. Masalan, sachratqi, maxsar, shuvoq
Ko‘sak meva
Bir nechta mevabargdan tashkil topgan, pishgandan so‘ng chatnaydigan ko‘p urug‘li meva. Masalan, g‘o‘za, lola, bangidevona, chuchmoma va boychechak mevasi.
Yong‘oq meva.
Qattiq yog‘ochlashgan meva eti ichida bitta urug‘ erkin joylashgan chatnamaydigan meva
Don meva
Yupqa, etsiz meva eti urug‘ bilan birikib ketgan bir urug‘li chatnamaydigan meva. Masalan, bug‘doy, sholi, arpa.