H4: borstvoeding
Wat is de beste voeding voor een pasgeboren baby en waarom?
Moedermelk is de beste voeding voor een baby omdat:
het antistoffen bevat die beschermen tegen infecties en allergieën
het licht verteerbaar is
het perfect is afgestemd op de noden van het kind
het helpt bij de ontwikkeling van kaak- en mondspieren
Wat is het verschil tussen startvoeding en opvolgvoeding?
Startvoeding (eersteleeftijdsmelk): vanaf geboorte tot 6 maanden, lijkt qua samenstelling op moedermelk.
Opvolgvoeding (tweedeleeftijdsmelk): vanaf 6 maanden, aangepast aan de behoefte van baby’s die al vaste voeding krijgen.
Met welke fruitsoorten start je best wanneer je begint met fruitpap geven?
Zacht, zoet, rijp fruit zonder pitjes of velletjes
Vb. banaan, appel, peer, meloen, pruimen
Met welke groenten start je best bij het geven van de eerste groentepap? Noem er minstens drie.
Licht verteerbare groenten zonder veel vezels of gasvorming vb bloemkool, wortel, courgette, spinazie, witloof, ...
Welke vijf maaltijdmomenten worden aangeraden voor jonge kinderen?
Ontbijt
Tussendoortje in de voormiddag
Lunch
Tussendoortje in de namiddag (vieruurtje)
Avondmaaltijd
Noem drie signalen waaraan je kunt zien dat een baby honger heeft voordat hij begint te huilen.
Aan de handjes likken
Vuistjes maken
Alert en zoekend rondkijken
Handjes naar de mond brengen en zuigen
Baby maakt gespannen indruk
Waarom mag een baby in het eerste levensjaar geen gewone koemelk krijgen? Noem minstens twee redenen.
Koemelk bevat te veel eiwitten → belasting voor de nieren.
Te weinig ijzer, vitamines en vetzuren → baby krijgt onvoldoende voedingsstoffen.
Moeilijk verteerbaar voor baby’s.
Te laag energiegehalte → groeiproblemen.
Waarom is het belangrijk om nieuwe fruitsoorten één voor één en meerdere dagen na elkaar te geven?
Zo leert de baby elke smaak apart kennen.
Je merkt sneller of hij de smaak lekker vindt of niet.
Je kan makkelijker nagaan of hij allergisch reageert op een bepaalde fruitsoort.
Wat is de ideale verhouding in een groentepap tussen groenten, aardappelen of rijst/pasta, vlees of vis of peulvruchten?
1/2 groenten
1/4 aardappelen of volkoren rijst of pasta
1/4 vlees of vis of peulvruchten
Waarom is het ontbijt een belangrijke maaltijd voor een kind? Noem minstens twee voordelen.
Levert energie om de dag te starten
Stimuleert de stoelgang
Helpt om beter te kunnen concentreren op school
Voorkomt dat het kind later op de dag ongezonde snacks eet
Leg het verschil en de functie uit tussen voormelk en achtermelk tijdens een borstvoeding.
Voormelk: bevat veel water en melksuiker; lest de dorst van de baby.
Achtermelk: bevat meer vetten; levert energie en zorgt voor groei.
Wat zijn de stappen om flesvoeding op een hygiënische manier klaar te maken? Noem minstens 4 stappen.
Was je handen.
Giet juiste hoeveelheid water in de fles (op kamertemperatuur of opwarmen tot 20–37°C).
Voeg het juiste aantal afgestreken maatschepjes toe (1 schepje per 30 ml water).
Rol de fles tussen je handen om te mengen (niet schudden!).
Warm eventueel op in warmwaterbad of microgolf.
Controleer temperatuur van de melk op de binnenkant van je pols.
Welke stappen volg je om fruitpap hygiënisch en correct te bereiden? Noem minstens 4.
Fruit afspoelen met koud water
Schil, pel en verwijder pitten/bruine delen
Snij in gelijke stukken
Maak fijn met vork of rasp (eventueel citruspers gebruiken)
Geef meteen na bereiding (voor behoud van smaak en vitamines)
Eventueel indikken met kinderkoek of kindervlokken (niet dagelijks!)
Noem minstens 4 stappen die je moet volgen om groentepap veilig en correct te bereiden.
Groenten goed spoelen en verlepte delen verwijderen
Aardappelen goed schillen en groene delen ruim wegsnijden
Alles in gelijke stukken snijden (voor gelijkmatige garing)
Koken in weinig water of stomen
Fijnmaken met vork of mixer (zo min mogelijk lucht inslaan)
Onmiddellijk geven na bereiding voor maximale voedingswaarde
Wat zijn gezonde keuzes voor beleg op een boterham tijdens de lunch? Noem minstens twee plantaardige en twee dierlijke voorbeelden.
Plantaardig: hummus, groentespread, notenpasta zonder toegevoegde suiker, avocado
Dierlijk: plattekaas, ei, kipfilet, tonijn
Welke stappen moet je volgen om afgekolfde moedermelk correct te bewaren, ontdooien en op te warmen?
Bewaren:
In afsluitbaar potje of bewaarzakje, met datumlabel
Tot 4 dagen in koelkast (max. 4°C), tot 6 maanden in diepvries (-18°C)
Kleine porties invriezen (60–120 ml) om verspilling te vermijden
Ontdooien:
In de koelkast, achteraan, niet in deur of groentelade
Niet opnieuw invriezen
Gebruiken binnen 24 uur na ontdooien
Opwarmen:
Tot 37°C in flessenwarmer of au bain-marie
Niet in microgolf (of enkel indien goed gerold/gecontroleerd)
Controleer temperatuur met een druppel op de binnenkant van je pols
Welke aandachtspunten moet je volgen bij het geven van een fles aan een baby? Noem er minstens drie.
Zorg voor een rustige omgeving en comfortabele houding.
Houd oogcontact met de baby.
Controleer temperatuur van de melk.
Zorg dat speen gevuld blijft met melk (voorkomt lucht happen).
Geef afwisselend links en rechts voor symmetrische ontwikkeling.
Test temperatuur niet door zelf van de fles te drinken.
Mag je fruitpap op voorhand klaarmaken? Leg uit waarom (niet) en geef één alternatief als je dit toch wil doen.
Nee, want de fruitpap verliest snel vitamines, kan verkleuren en is minder hygiënisch.
Alternatief: Fruitpap stomen – hierdoor blijven de smaak en vitamines beter bewaard en verkleurt het minder snel. Daarna koel bewaren, afgedekt in de koelkast, en niet tot de volgende dag gebruiken.
Waarom mag je een zelfbereide groentepap beter niet invriezen? Geef twee redenen.
Risico op bacteriegroei/infecties, vooral voor kwetsbare baby’s
Vitamines gaan verloren door invries- en ontdooiproces
Kans op nitrietvorming, wat zuurstoftekort in het bloed kan veroorzaken
Waarom mogen kinderen onder de 4 jaar geen hele noten eten, en hoe kan je ze wel aanbieden?
Hele noten kunnen verstikkingsgevaar opleveren
Je biedt ze beter aan als:
fijngesneden
gemalen
verwerkt in gerechten (bijv. in yoghurt of pap)
Geef drie situaties waarin het afgeraden wordt om borstvoeding te geven, en leg bij elk uit waarom.
De moeder is besmet met HIV → virus kan via melk overgedragen worden
De moeder gebruikt drugs → schadelijke stoffen komen in moedermelk terecht
De moeder neemt medicatie zoals chemotherapie → medicijnen kunnen schadelijk zijn voor baby
De moeder heeft radioactieve stoffen ingenomen (bv. bij onderzoek) → gevaar voor de gezondheid van de baby
De baby heeft een stofwisselingsziekte → kan bepaalde bestanddelen uit de melk niet verwerken
Leg het verband uit tussen een verkeerde verhouding melkpoeder en water, en mogelijke gezondheidsproblemen bij de baby.
Te veel poeder: melk te geconcentreerd → baby krijgt te weinig vocht, kan constipatie krijgen en nieren worden extra belast.
Te weinig poeder: melk te waterachtig → baby krijgt onvoldoende voedingsstoffen → groeiachterstand of ondervoeding.
Waarom mag je geen suiker of andere zoetmiddelen toevoegen aan fruitpap? Wat kan het effect zijn op het eetgedrag van kinderen?
Baby’s moeten leren wennen aan de natuurlijke smaak van fruit.
Zoet toevoegen verhoogt de kans dat ze later kieskeuriger worden en alleen zoet lusten.
Het kan leiden tot ongezond eetgedrag en een verhoogd risico op overgewicht en tandproblemen.
Welke vetstof mag je toevoegen aan groentepap, en waarom is dit belangrijk voor de baby?
Voeg 1 koffielepel plantaardige olie toe (bijv. maïsolie, olijfolie, arachideolie, koolzaadolie of zonnebloemolie)
Dit maakt de pap smeuïger en levert essentiële vetzuren die belangrijk zijn voor de groei, hersenontwikkeling en opname van vetoplosbare vitamines
Noem drie manieren om de zelfstandigheid van kinderen tijdens de maaltijdmomenten te bevorderen.
Laten eten met de handen (bijv. stukjes fruit of groente)
Aanmoedigen om met een lepel te leren eten
Zelf laten oefenen met drinken uit een beker
Betrekken bij de maaltijd (zelf opscheppen, kiezen tussen 2 opties)
Oefenen op tafelmanieren (zit recht, gebruik servet, wacht op elkaar)