It is being used
Aabadad
S/he has a headache
Dewikwe
Catch it
Debibitoon
Suspect/blame him
Moonenim
S/he is sneezing
Jaachaamo
They are heavy
Gozigwanoon
You all are parching rice
Gigaapizigem
You fix it
Ginanaa’itoon
They pinch themselves
Jiisibinidizowaad
S/he is sweating when it is hot
Abwezo gizhideg
The walls are strong
Mashkawaawan aasamisagoon
The little boy and girl are loud
Ombiigwewewag gwiiwezens igaye ikwezens
We (inc) are cleaning the floors
Gibiinitoomin michisagoon
I listened to the man
Ingii-pizindawaa inini
The house is beautiful when the man respects it
Miikawaadad waakaa‘igan omanaajitoon inini
These roads are not nice
Gaawiin onizhishinzinoonin onowe miikanan
We (ex) are not jumping
Gaawiin ingwaashkwanisiimin
You all are not lifting the cars
Gaawiin gidoobinanziinaawaan obaabaanag
The bear eats the fish
Makwa odamwaan giigoonyan
The elders are happy when we (inc) are visiting them
Minwendamoog gichi-aya’aag mawadisangwaa
The fire is peaceful when it is not raining outside
Bangan ishkode gimiwanzinok agwajiing
The children are sad when you are not cooking
Maanendamoog abinoojiinyag jiibaakwesiwan
We (inc) are not forgetting the language when we (inc) are using the words
Gaawiin giwanendanziimin anishinaabemowin aabajitooyang ikidowinan
We (ex) do not like hearing him when he questions us (ex)
Gaawiin niminotawaasiinaan gagwejimiyangid
We (inc) respect it when you teach us (ex)
Gimanaajitoomin gikinoo’amawiyaang