Speltheorie
Vraag en Aanbod
Elasticiteiten
Overheidsingrijpen
Wisselkoersen
100
De pay-off matrix geeft de maximale winsten.
1. Is er een dominante strategie voor beiden? Zo ja, welke?
2. Is er sprake van een gevangenendilemma?
1. Ja: kiezen voor No
2. Ja (uitkomst is niet optimaal; beiden kunnen tegelijkertijd beter af zijn door te kiezen voor Yes,Yes)
100
Voor het maken van lithium-ion batterijen zijn onder andere de schaarse grondstoffen lithium, kobalt en nikkel nodig.
De prijs van lithium komt tot stand op basis van vraag en aanbod. Stel dat de wereldeconomie een sterke krimp laat zien. Deze ontwikkeling leidt - ceteris paribus - tot een verschuiving van de ...(1)... naar …(2)… Het gevolg is dat de prijs van lithium …(3)…
Bij 1: vraaglijn / aanbodlijn
Bij 2: links / rechts
Bij 3: stijgt / daalt
vraaglijn
links
daalt
100
Je kunt de prijselasticiteit van de vraag berekenen maar het is ook belangrijk dat je de uitkomst kunt interpreteren. Als de prijselasticiteit van de vraag tussen 0 en -1 ligt, is de vraag ...(1)... Als de prijs met 10% stijgt, daalt de vraag met ...(2)... dan 10%. De omzet ...(3)... Deze reactie zien we in de praktijk vaak bij ...(4)... goederen.
Bij 1: elastisch/inelastisch
Bij 2: meer/minder
Bij 3: daalt/stijgt
Bij 4: primaire/luxe/inferieur
1: inelastisch
2: minder
3: stijgt
4. primaire
100
Senne en Lize gaan voor het eerst vapen maar komen erachter dat ze er dan belachelijk uitzien en ruiken naar suikerspin.
De maatregel die Senne voorstelt leidt tot een verschuiving van de ...1... naar ...2.... Het totale surplus neemt door deze maatregel ...3....
1. Vraaglijn/aanbodlijn
2. Links/rechts
3. Toe/af
1. aanbodlijn
2. links
3. af
100
Een daling van de wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar leidt tot een ....1.... van de internationale concurrentiepositie van de Eurozone. Hierdoor neemt de ...2... van de Eurozone toe.
1. verbetering / verslechtering
2. export / import
1. Verbetering
2. Export
200
Als spelers na elkaar een beslissing nemen, spreken we van een sequentieel spel. Een sequentieel spel wordt weergegeven in de vorm van een beslisboom (zoals bijvoorbeeld voor onderstaande spel).
Wat is de uitkomst? Geef de twee letters.
B, B (36.113; 36.113)
200
Quinn heeft een bedrijf in worstenbroodjes en wil graag reclame gaan maken.
Quinns plan leidt in eerste instantie tot een
1. Verschuiving van/langs
2. de aanbodlijn/vraaglijn
3. naar links/rechts
4. waardoor de prijs daalt/stijgt
1. van
2. vraaglijn
3. rechts
4. stijgt
200
Het product Propsac heeft een prijselasticiteit van de vraag van -0,40
In mei verandert de producent de prijs van het product Propsac. Door de prijsverandering, daalt de vraag naar Propsac in mei met 6%.
1. Bereken met hoeveel procent de vraag hierdoor verandert.
2. Geef aan of het gaat om een stijging of een daling.
-6% / prijsverandering = -0,4
-6%/-0,4 = 15% stijging
200
Op een markt geldt het onderstaande model. De overheid van het land besluit tot het invoeren van een minimumprijs van € 100. Een eventueel aanbodoverschot wordt opgekocht door de overheid.
Het producentensurplus neemt toe met de letters:.....
B C D
200
Bereken met hoeveel procent de koers van de dollar in euro's is veranderd in de periode 2018-2022.
Geef daarbij aan of het gaat om een stijging of een daling.
oude koers: 1/1,20 = 0,833
nieuwe koers: 1/1,14 = 0,878
(n-o) / o x 100% = 5,4% stijging
300
Bepaal de uitkomst van het spel in onderstaande beslisboom.
(B ; A) = (66.900 ; 55.750)
300
Gegeven is de volgende collectieve vraaglijn:
In bovenstaande model is de maximale betalingsbereidheid gelijk aan …(1)… euro en de maximale vraag gelijk aan …(2)… stuks
1: 16
2: 800
300
Onlangs verruilde Luuk ZSV voor PSV en had daarvoor een volledig tenue nodig. Het shirtje kreeg hij van de club, maar de broek moest hij zelf kopen in de PSV-fanstore. Het shirt en de broek zijn ..................... goederen. Dit soort goederen heeft een negatieve kruislingse prijselasticiteit.
Complementaire
300
Op een markt geldt het onderstaande model. De overheid van het land besluit tot het invoeren van een maximumprijs van € 40.
Na invoering van de maximumprijs bestaat het consumentensurplus uit de letters .......
A en D
300
Hieronder de betalingsbalans van Nederland.
Geef telkens de letter waar de transactie op de betalingsbalans komt te staan.
1. Een Engelse toerist boekt een rondvaarttocht door Amsterdam.
2. Een Engelse investeerder bouwt een McDonalds in de Walsberg.
3. De winst van de McDonalds wordt overgemaakt naar de Engelse investeerder.
4. Een Nederlandse belegger koopt aandelen van een Engels bedrijf.
1. A
2. E
3. D
4. F
400
In het klassieke gevangenendilemma heeft het maken van afspraken tussen twee partijen geen zin. Toch worden er in de praktijk wel degelijk afspraken gemaakt. Dat komt omdat er vaak sprake is van een …(1)… spel. In de praktijk kunnen spelers een gevangenendilemma vermijden met behulp van …(2)…, sociale normen en collectieve dwang. Het afsluiten van een contract en …(3)… zijn voorbeelden van collectieve dwang.
A. 1 = sequentieel, 2 = zelfbinding, 3 = belastingheffing
B. 1 = herhaald, 2 = zelfbinding, 3 = verzonken kosten
C. 1 = sequentieel, 2 = meeliftgedrag, 3 = averechtse selectie
D. 1 = herhaald, 2 = zelfbinding, 3 = belastingheffing
E. 1 = sequentieel, 2 = meeliftgedrag, 3 = verzonken kosten
F. 1 = herhaald, 2 = meeliftgedrag, 3 = averechtse selectie
D. 1 = herhaald, 2 = zelfbinding, 3 = belastingheffing
400
Geef de 4 kenmerken van volkomen concurrentie (of: volledige mededinging)
Veel vragers en aanbieders (geen invloed op de prijs)
Homogeen product
Vrije toe- en uittreding
Transparante markt
400
Qᵥ = −50P + 5.000
Qᵥ = aantal stuks
P = prijs in euro’s
Als de prijs stijgt van € 30 naar € 33
Bereken de prijselasticiteit van de vraag.
P stijgt met 10%
Q daalt van 3.500 naar 3.350 (verandering qv = -4,3%)
-4,3% / 10% = -0,43 = prijsinelastisch.
400
De overheid voert een belasting in op suikerhoudende dranken. Waardoor onderstaande verandering optreedt.
De totale belastingontvangsten voor de overheid zijn gelijk aan de oppervlakte …(2)…
ABDE (of: EBP)
400
Isabel gaat na de havo een jaar naar de VS. Voor een schoolopdracht interviewt zij een gemiddelde Amerikaan. Het onderwerp is het steeds duurder worden van geïmporteerd Argentijns vlees.
De FED (centrale bank) moet de rente ...1.... Hierdoor neemt het aantal buitenlandse beleggingen ...2... waardoor de vraag naar dollars ...3... en import goedkoper wordt.
1. verhogen/verlagen
2. minder/meer
3. daalt/stijgt
Verhogen
Meer buitenlandse beleggingen
Meer vraag dollars
Koers dollar stijgt
import wordt goedkoper.
500
Daan en Isa zijn op vrijdag het 8e altijd nog ontzettend gemotiveerd voor economie. Ze zijn echter van mening dat ze de tijd veel beter kunnen gebruiken om de weekendplannen te bespreken. Werken aan economie leidt maar tot een gevoel van ongemak...
De keuze "weekendplannen bespreken" of "aan economie werken" levert de onderstaande matrix op voor beide meiden.
1) Waar ligt het Nash-evenwicht?
2) Is er een gevangenendilemma?
1) 2;2
2) Nee
500
Op een markt van volkomen concurrentie geldt het volgende model:
Qₐ = 600P - 6000 P = prijs per stuk in eurocenten
Qᵥ = -300P + 12000 Q = aantal stuks (x1.000)
Bereken de marktomzet in euro's
Qa =Qv geeft:
P = 20 --> € 0,20
Q = 6.000 --> 6.000.000 stuks
6 mln x € 0,20 = € 1,2 mln
500
Om welk type producten gaat onderstaande grafiek?
Inferieure producten.
Als het inkomen stijgt, daalt de vraag naar deze producten (bijvoorbeeld huismerken).
500
Op een markt van volkomen concurrentie geldt het volgende model:
Qª = 60P - 60 P = prijs per stuk in euro
Qᵛ =-30P + 120 Q = aantal stuks (x 1.000)
De overheid besluit tot het invoeren van een belasting van € 0,30 per product, af te dragen door de producent. De nieuwe aanbodfunctie wordt:
Qª(nieuw) = 60P - 78
Bereken hoeveel procent van de belasting wordt afgewenteld op de consument.
66,7%
- Oude evenwichtsprijs: 60P - 60 = -30P + 120 geeft P = 180 / 90 = 2,00
- Nieuwe evenwichtsprijs: 60P - 78 = -30P + 120 geeft P = 198 / 90 = 2,20
- De prijs die de consument betaalt, is gestegen met 2,20 - 2,00 = 0,20
- (0,20 / 0,30) x 100% = 66,67%
500
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft tot doel gesteld de koers van de euro ten opzichte van het Britse pond te laten stijgen. Ze heeft hiervoor een reserve van 10 miljard Britse ponden omgewisseld voor euro's.
Welke grafiek geeft de ingreep van de ECB juist weer?
Grafiek 3
Aanbod pond stijgt, koers pond daalt (= koers euro stijgt)