KALOM ILMI

A

1

Kalom ilmidagi “harakat va osudalik” masalasi nimani anglatadi? 400 BALL

 Har qanday mavjudotdagi o‘zgarish va tinchlik holati.

2

Kalom so‘zi qaysi fe’ldan kelib chiqqan? 100 BALL

“Kallama” (gapirmoq, yaralamok) fe’lidan

3

“Kalom” so‘zining lug‘aviy ma’nosi nima? 100 BALL

Gap, so‘z (o‘zaro bog‘langan so‘zlar)

4

Kalomdagi “aksidentsiya” atamasi nimani anglatadi? 200 BALL

Moddaning sifati (arad)

5

Kalom ilmi dastlab qanday oqimlar ta’sirida shakllangan? 200 BALL

Diniy-siyosiy oqimlar (xavorij, qadariylar, jabariylar, murjiiylar).

B

1

Jahd ibn Dirhamning ta’limotida kalomga oid qanday fikrlar uchraydi? 500 BALL

Allohning sifatlarini falsafiy tarzda tushuntirishga urinish

2

Abu Hanifa kalom haqida nima degan? 400 BALL

 Alloh Amr ibn Ubaydni la’natlasin, chunki u odamlarni foydasiz kalom yo‘liga boshlagan

3

Kalom ilmining ilk masalalaridan biri sifatida insonning javobgarligi qanday tushuntirilgan? 300 BALL

Iroda erkinligi va taqdir masalalari orqali

4

Kalom ilmida naql va aql o‘rtasidagi muvozanat qanday izohlanadi? 400 BALL

Naql asos, ammo tafsirda aqlning o‘rni kuchli

5

G‘arb olimlaridan Garri Ostrin Wolfson kalom haqida nima degan? 300 BALL

 Kalom ilmi mu’taziliylikdan avvalroq paydo bo‘lgan.

C

1

Kalomdagi “substant­siya” atamasi nimani anglatadi? 200 BALL

 Modda (javhar).

2

Kalom ilmining boshqa din vakillari bilan bahslardagi o‘rni qanday edi? 400 BALL

 Islom aqidasini mantiqan himoya qilish uchun asosiy vosita sifatida ishlatilgan.

3

“Kalom” so‘zining lug‘aviy ma’nosi nima? 100 BALL

Gap, so‘z (o‘zaro bog‘langan so‘zlar)

4

Kalom so‘zi yunon tilidagi qaysi so‘z bilan bog‘liq? 300 BALL

 “Logos” (so‘z, sabab, dalil)

5

Kalom ilmi asosan nimani sharhlaydi? 100 BALL

Islom aqidasi masalalarini

D

1

Kalom ilmini o‘rganishning maqsadi nimada? 300 BALL

Islom e’tiqodini mantiqan himoya qilish va tushuntirish

2

Abul Izz Hanafiyning kalom haqidagi fikri? 300 BALL

“Kalom ahli” foydasiz gaplarni ko‘paytirdi, hech foyda keltirmadi.

3

Kalomdagi “atom va bo‘shliq” nazariyasi keyinchalik qaysi ilmga ta’sir ko‘rsatgan? 500 BALL

Islom falsafasi va tabiatshunoslik qarashlariga.

4

Shofeiy kalom haqida nima degan? 400 BALL

 “Ahlul kalom” bid’atdir, u bilan shug‘ullangan kishi zararlangan

5

Kalom ilmi qanday bahslar natijasida vujudga kelgan? 200 BALL

 Dinlararo va mazhablararo tortishuvlar natijasida

E

1

Kalom ilmining ilk asoschisi sifatida kim tilga olinadi? 100 BALL

Jahd ibn Dirham

2

Kalom ilmining dastlabki paydo bo‘lishi bilan falsafaning farqi nimada? 500 BALL

Falsafa aqlga tayanadi, kalom esa diniy e’tiqod doirasida aqlni ishlatadi

3

Jahm ibn Safvonning kalomdagi asosiy g‘oyasi nima edi? 500 BALL

Allohning zotiy ruhi yaratilganlarda namoyon bo‘lishi.

4

G‘arb olimlari fikricha, kalom falsafiy tizim sifatida qachon va kimlaening davrida shakllangan? 500 BALL

➤ Mu’taziliylik paydo bo‘lgan davrda, VIII asr atrofida.

5

Kalomdagi asosiy ilk masalalardan biri nima edi? 200 BALL

Imomat va xalifalik masalasi