Day 1
Psychosocial skill (စိတ္တလူမှုကျွမ်းကျင်မှု) ” ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကိုမိမိနားလည်သလို ပြောပြပါ။
စိတ္တလူမှု အမြင်ဆိုသည်မှာ စိတ်ပညာဆိုင်ရာ အချက်အလက်များနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် လူမှုအခြေအနေတို့က ပေါင်းစပ်ပြီး လူတို့၏ ရုပ်ပိုင်း စိတ်ပိုင်း ကျန်းမာရေးနှင့် လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်းအပေါ် မည်သို့ သက်ရောက်နေကြောင်း လေ့လာသည်။
ဝိသေသလက္ခဏာတွေဟာ ပြောင်းလဲတဲ့အပိုင်းလည်းရှိသလို မပြောင်းလဲနိုင်တာလည်းရှိတယ်။ မှန်/မှား
မှန်
မိမိကိုယ်တိုင်၏ ထိရောက်မှု၊ မိမိလုပ်ရပ်များ၏ရည်ရွယ်ချက်များကို ပြန်မေးခွန်းထုတ်ခြင်းနှင့် မိမိအပြုအမူများ အစီအစဉ်များကို လိုအပ်သလို ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်း ဆိုသည်မှာ....
၁။ ရည်ရွယ်ချက်ရှိခြင်း
၂။ အစီအစဉ်ဆွဲခြင်း
၃။ လိုက်လျောညီထွေ ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်း
၄။ မိမိကိုယ်ကို သုံးသပ်ခြင်း
၄။ မိမိကိုယ်ကို သုံးသပ်ခြင်း
သင်တန်းမှာ အစွာဆုံးနဲ့ အငြင်းအသန်ဆုံးသူ တစ်ယောက်ကိုပြောပြပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်ပေးပါ။
အမာစားကျွမ်းကျင်မှု နမူနာ ၃ ခုနဲ့ အနုစားကျွမ်းကျင်မှု နမူနာ ၃ ခုကို ဖော်ပြပါ။
အမာစားကျွမ်းကျင်မှုများ - ချက်ပြုတ်ခြင်း,အသုံးအဆောင်များကို ဝါးဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်း, အီးမေးလ် အသုံးပြုခြင်း, စက်ဘီးစီးခြင်း, ငါးဖမ်းခြင်း, ဘေးကင်းသော လိင်မှု, အလွတ်မှတ်သားခြင်းနှင့် ပြန်မှတ်မိနိုင်ခြင်း, စာရေးစာဖတ်တတ်ခြင်း, ကိန်းဂဏန်းများ နားလည်ခြင်း
အနုစားကျွမ်းကျင်မှု - မိမိကိုယ်ကို သိရှိနားလည်ခြင်း, အခြားသူများကို သိရှိနားလည်ခြင်း, မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုရှိခြင်း, ဇွဲရှိခြင်း, မိမိစိတ်ခံစားချက်များကို ထိန်းသိမ်းခြင်း, မေးခွန်းများ မေးတတ်ခြင်း, ပြဿနာဖြေရှင်းတတ်ခြင်း, ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးမှု ဦးတည်သော စိတ်နေစိတ်ထား
ဘဝတစ်သက်တာ ကျွမ်းကျင်မှုဆိုတာ ဘာလဲ။ စိတ္တလူမှု ကျွမ်းကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် လူမှုရေးနှင့်အတွေးအခေါ် ကျွမ်းကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံး?
နှစ်မျိုးလုံး ( စိတ္တလူမှု ကျွမ်းကျင်ခြင်း နှင့် လူမှုရေးနှင့်အတွေးအခေါ် ကျွမ်းကျင်ခြင်း)
အေဂျင်စီ ဆိုတာကို ဘယ်လိုနားလည်လဲ?
အောင်မြင်မှုသည် မိမိဘဝ၏ လမ်းကြောင်းနှင့် ဦးတည်ရာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။ ၎င်းကို အေဂျင်စီဟုခေါ်သည်။ စိတ္တလူမှု ဝေါဟာရတစ်ခုဖြစ်ပြီး မိမိကိုယ်ကို ဦးဆောင်ခြင်းဟူသည့် အဓိပ္ပာယ်နှင့် နီးစပ်သည်။
ဦးနှောက်သုံးလွှာ အမည်ကိုဖော်ပြပါ။
အပြင်လွှာဦးနှောက်
လင်းဘစ်ဦးနှောက်
တွားသွားသတ္တဝါဦးနှောက်
Traditional Teaching နဲ့ Facilitation နဲ့ဘာကွာလဲ။ နမူနာ 4 ခုပြောပြပါ။
ပံ့ပိုးကူညီသူက သင်ယူသူတို့ သိနားလည်ထားသည့် အသိများမှ စတင် လုပ်ဆောင်သည်။
သင်ယူသူအုပ်စုက/သင်ယူသူ၏ ရပ်ရွာက ဖော်ထုတ်သိရှိသည့် ပြဿနာများကို အာရုံစူးစိုက်ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းပြီး အုပ်စုနှင့် ရပ်ရွာ၏ အလေ့အထ ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် ကိုက်ညီအောင် ညှိနှိုင်းပြုပြင်ပေးသည်။
ပံ့ပိုးကူညီသူက လက်တွေ့ကျပြီး အားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင်မှုရှိသော နည်းလမ်းများကို သုံးသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အဖွဲ့လိုက် ဆွေးနွေးချက်များ၊ အဖွဲ့တွင်း လူအားလုံး ဝင်ရောက်ပါဝင်သော နည်းလမ်းများကို သုံးသည်။
ပံ့ပိုးကူညီသူနှင့် တက်ရောက်သူများအကြား၊ တက်ရောက်သူ အချင်းချင်းအကြား သတင်းအချက်အလက် အပြန်အလှန်ဖလှယ်သောကြောင့် ဦးတည်ရာ အမျိုးမျိုးဆီ စီးဆင်းမှုရှိသည်။
ပံ့ပိုးကူညီသူသည် အုပ်စု၏ ရှိပြီး ဗဟုသုတ အသိပညာအပေါ် အခြေခံပြီး ဆက်လက် တည်ဆောက်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် ၎င်းအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး အခြား မည်သည့် နေရာတွင် သတင်းအချက်အလက် ဆက်လက်ရှာဖွေရမည်ကို သိနားလည်သည်။
ပံ့ပိုးကူညီသူက အမြင်အမျိုးမျိုး ကွဲပြားမှုကို တန်ဖိုးထားပြီး ကွဲပြားစွာ ရှုမြင်တတ်အောင်လည်း အားပေးသည်။
ပံ့ပိုးကူညီသူက အားလုံးနှင့် တန်းတူဖြစ်သည်။ ယုံကြည်စိတ်ချမှု၊ လေးစားမှုနှင့် ကူညီလိုမှုအပေါ် မူတည်ထားသည့် ဆက်ဆံရေးရှိသည်။
အတွေ့အကြုံမှ သင်ယူမှုစက်ဝန်း အဆင့် ဘယ်နှစ်ဆင့်? ဘာတွေလဲ။
၄ ဆင့်
- တွေ့ကြံုခံစား၊ ပြန်လှန်စဉ်းစား၊ နားလည်သဘောပေါက် သီအိုရီ သိရှိ၊ အသုံးချ
Round Robin (အပင်ကူးသည့် ငှက်အုပ်များ) interaction က ဘယ်လိုမျိုးလဲ ရှင်းပြပါ။
နည်းလမ်း - ခေါင်းစဉ်အကြောင်းအရာကို ခေါင်းစဉ်ခွဲများအဖြစ်သို့မဟုတ် မေးခွန်းခွဲများ
အဖြစ် ရေး သား ပြီး စာရွက်များပေါ်တွင် ခွဲရေးထားမည်။ မေးခွန်း ၄ ခု ဆိုလျှင် အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ထားမည်။ ပထမ တစ်ကြိမ်တွင် တစ်ဖွဲ့တိုင်းက စာရွက်တစ်ရွက် တင်ထားသော စားပွဲတစ်ခုစီသို့ သွားပြီး ဆွေးနွေးကာ အဖြေများ ရေးခဲ့ရမည်။ သင်တန်းဆရာက အချက်ပေးသည့်အခါ အဖွဲ့များက စားပွဲပြောင်းလဲပြီး ထိုင်ကာ ထိုစားပွဲရှိ မေးခွန်းပေါ်တွင်
ဆွေးနွေးကာ ပြီးခဲ့သော အဖွဲ့ရေးသွားသော အဖြေများအောက်တွင် ဆက်လက်ရေးသားရမည်ဖြစ်သည်။ အဖွဲ့အားလုံးက စားပွဲအားလုံးထိုင်ပြီးအောင်အထိ နေရာ ရွှေ့ခိုင်းရမည်ဖြစ်သည်။
မှတ်ချက် - အဖွဲ့များ ရေးနိုင်သော အကြံဉာဏ်များကို ရှေ့အဖွဲ့များ က ရေးပြီးဖြစ်သောကြောင့် ပြီးခါနီးလျှင် အချိန်ကို လျှော့ပြီး သတ်မှတ်နိုင်သည်။ တစ်ဖွဲ့စီက မတူသော မင်အရောင်များနှင့် မာကာများကိုသာ သုံးနေပါက မည်သည့်အဖွဲ့၏ ရေးသားချက် ဖြစ်သည်ကိုသာ မြင်နိုင်ရုံမက ရောင်စုံ မျက်စိပသာဒကိုပါ ရရှိစေနိုင်သည်။
Bloom's Taxonomy အဆင့် ဘယ်နှစ်ဆင့်? ဘာတွေလဲ အစဉ်လိုက်ပြောပြပေးပါ။
တီထွင်ဖန်တီးခြင်း
(Create)
ဝေဖန်သုံးသပ်ခြင်း
(Evaluate)
ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း
(Analyse)
အသုံးချခြင်း
(Apply)
နားလည်ခြင်း
(Understand)
မှတ်မိသိရှိခြင်း
(Remember)
အရွယ်ရောက်ပြီးသူ သင်ယူမှု နိယာမများ အချက်များထဲမှ 5 ချက်ကို ဖော်ပြပါ။
Self-Directed/Autonomous ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးမှုနှင့် လွတ်လပ်စွာ ရွေးချယ် ဆုံးဖြတ်မှု ရှိသည်။
Utilizes Knowledge & Life Experiences အသိပညာနှင့် ဘဝ အတွေ့အကြုံများကို အသုံးပြုသည်။
Goal-Oriented/Relevancy Oriented ဦးတည်ချက်/ဆီလျော်ကိုက်ညီမှုကို အသားပေးသည်။
Uses All Senses အာရုံအမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုသည်။
Highlights Practicality လက်တွေ့ဆန်မှုကို အဓိကထားသည်။
Encourages Collaboration ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားပေးသည်။
Is Respectful လေးစားမှု ရှိသည်။
Listening လုပ်တဲ့အခါ နားထောင်တဲ့ နားထောင်မှု ပုံစံ ၃ မျိုးက ဘာတွေလဲ?
Listen by head (ဉီးနှောက်)
အတွေးအခေါ်ပိုင်းဆိုင်ရာအဆင့် - အတွေးများ၊ အချက်အလက်များ၊ သဘောတရားများ၊ အဆိုပြုချက်များ၊ အကြံများနှင့် ၎င်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော ရပ်တည်မှုများအား နားထောင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။
Listen by heart (နှလုံးသား)
ခံစားမှုပိုင်းဆိုင်ရာအဆင့် - ခံစားချက်များ၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုများ၊ စိတ်နေစိတ်ထား၊ အတွေ့အကြုံများနှင့် ၎င်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သော တန်ဖိုးထားမှုများအား နားထောင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။
Listen by feet (ခြေထောက်)
စိတ်ဆန္ဒပိုင်းဆိုင်ရာအဆင့် -ရည်ရွယ်ဦးတည်ချက်များ၊ စွမ်းအင်များ၊ လားရာများ၊ စိတ်တွင်းလှုံဆော်နေမှုများ၊ စိတ်စွမ်းအင်များကိုနားထောင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။
အေဂျင်စီအောက်တွင် ပါဝင်သော အချက် ၄ ချက်ကို ဖော်ပြပါ။
၁။ ရည်ရွယ်ချက်ရှိခြင်း
၂။ အစီအစဉ်ဆွဲခြင်း
၃။ လိုက်လျောညီထွေ ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်း
၄။ မိမိကိုယ်ကို သုံးသပ်ခြင်း
Adolescent ကနေ Young Adult သို့ ပြောင်းလဲလာတဲ့အခါမှ တွေ့ရတဲ့ Developmental changes တစ်ခုကို ပြောပြပါ။
Adolescent - Young Adult
Abstract thinking >>> More complex thinking
Right/wrong framework >>> Appreciation for diverse views
Instrumental relationships >>> Relationship mutuality
Intensity of emotion >>> Emotional regulation
Sensation seeking >>>> Risk-taking & Decision-making