Sverige vs Danmark
Korleis var styrkeforholdet mellom Sverige og Danmark-Noreg midt på 1500-talet?
Dei var like sterke
Kva år føregjekk statskuppet i Danmark-Noreg?
1660
Kor stor del av folket i Noreg budde på landsbygda mellom 1500-1800?
9 av 10.
Kva var ein husmann?
Ein som leigde jord av ein bonde, måtte betale leige og utføre arbeid for bonden.
Kva titlar hadde kongens menn?
Fut og sorenskrivar
Kva sund var svenskane særleg interesserte å få kontroll over?
Øresund
Kvifor kalla Fredrik 3. inn til stendermøte i København hausten 1660?
Pga at han var i økonomiske vanskar etter krigføringa, han ville skattlegge ei større gruppe av befolkningen.
Kva var hovudskilnadene på gardane på Austlandet og Vestlandet?
Store gardar som trong mykje arbeidskraft på austlandet, på vestlandet var gardane mindre og bonden kunne drive med fiske i tillegg.
Kvifor voks husmannsordninga fram?
Pga folkeauken var det for lite jord.
Kvifor var futen og sorenskrivaren lite populære?
Svenskane blei den dominerande makta i Norden pga ein krig - kva kallar me denne krigen?
Trettiårskrigen
Kva type makt sikra kongen seg gjennom statskuppet?
Eineveldig makt.
Kvifor var dei norske bøndene friare enn bøndene i Danmark?
Langt til København og dei som hadde makta, mindre oppsyn.
Kva var forskjellen på ein arbeidshusmann og ein strandsitjar?
Arbeidshusmann - heldt til på Austlandet og i Trøndelag, hadde meir arbeidsplikt enn standsitjaren som heldt til på Vestlandet og i nærleiken av kysten.
dømde på bygdetinget, hadde einerett til å skrive kontraktar for bøndene.
Deler av Sør-Sverige og Jemtland, Herjedalen og Båhuslen
Kva hende med riksrådet i 1660?
Det vart oppløyst.
Kvifor fekk bøndene kjøpe gardane?
Fordi kongen måtte betale gjelda si til dei rike borgarane i København, med mynt.
Kva kunne strandsitjaren tene ekstra på?
Fisket
Kvifor var kongen avhengige av bøndene+
Fordi dei tok seg av viktige samfunnsoppgåver som , fattigforsorg, verneplikt, skulen.