Stair (Ginearálta)
Foinsí
Seandalaíocht
Datú Iarsmaí
Tochaltán
100
Céard atá i gceist le 'staraí'?
Duine a dhéanann staidéar ar an am atá thart.
100
Céard is foinse ann?
Rud a thugann eolas dúinn faoin am atá thart.
100
Céard is 'seandálaíocht' ann?
Staidéar a dhéanamh ar an stair trí úsáid a bhaint as seanrudaí (iarsmaí/déantúsáin)
100
Céard atá i gceist leis an téarma 'R. Ch.'?
Roimh bhreith Chríost.
100
Céard é an chéad rud a dhéanann seandálaí nuair a roghnaíonn siad suíomh? Cén fáth?
Cuireann siad claí timpeall ar an suíomh. Déanann siad é sin chun ainmhithe, daoine, srl. a choimeád amach ón suíomh.
200
Céard a chiallaíonn 'an tréimhse réamhstairiúil'?
Am roimh scríbhneoireacht.
200
Céard is brí le foinse phríomhá? Tabhair sampla.
Foinse a thagann díreach ó am, mar shampla, dialann, nuachtán ón am, srl.
200
Céard atá i gceist le 'staraí'?
Duine a dhéanann staidéar ar an am atá thart trí úsáid a bhaint as iarsmaí/déantúsáin.
200
Céard is brí le 'A. D.'?
Anno Domini (tar éis bhreith Chríost)
200
Cén fáth a bhfágtar cosán idir na píosa difriúla den suíomh?
Ionas go mbíonn na seandálaithe ábalta siúl timpeall na háite gan dochar a dhéanamh don suíomh.
300
Céard is iarsma ann?
Sean rud ó am éigin blianta ó shin, mar shampla pláta, cruiscín, srl.
300
Céard atá i gceist le foinse thánaisteach? Tabhair sampla amháin.
Foinse faoin am ach ó am difriúil, mar shampla leabhar staire, srl.
300
Cé mhéad saghas seandálaíochta atá ann?
Tá dhá chineál seandálaíochta ann - seandálaíocht tarrthála agus seandálaíocht taighdte.
300
Mínigh an téarma 'deindreachroineolaíocht'.
Ag comhaireamh na fáinní ar chrann chun aois an chrainn a oibriú amach.
300
Cén fáth a ndéanann seandálaí suirbhé ar an suíomh?
Úsáideann siad uirlísí mar scuab fiacla, buicéad, spáid, lián agus mar sin de.
400
Cén fáth go gcaithfear a bheith cúramach le sean-iarsmaí?
Ar eagla go ndéantar damáiste dóibh.
400
Céard í an fhadhb is mó a bhaineann le foinsí phríomhá?
Is féidir leo a bheith claonta, nó fiú bréagach. Seans go mbeidh áibhéil i gceist leo chomh maith.
400
Mínigh an téarma 'seandálaíocht taighdte'.
Nuair a roghnaítear suíomh seandálaíochta bunaithe ar staidéar ar sheanléarscáileanna, seanphictiúir agus a leithéad.
400
Céard atá i gceist le 'Dátú Charbóin 14'?
Tá carbón i ngach rud beo. Nuair a fhaigheann tú bás, imíonn an carbón go mall. Is féidir aois an ruda a oibriú amach trí mhéid an charbóin a fháil amach.
400
Cén fáth a ndéanann seandálaí suirbhé ar an suíomh?
Chun méid agus cruth an suímh a oibriú amach, mar aon leis an gcineál cré agus carraige.
500
Céard is brí le 'croineolaíocht'?
Rudaí a chur in ord ama.
500
Conas a dhéanaimid cinnte go bhfuil dearcadh iomlán againn ar eachtra stairiúil?
Úsáid a bhaint as réimse leathan de fhoinsí.
500
Céard atá i gceist le 'seandálaíocht tarrthála'?
Suíomh a fhiosrú sula ndéantar oibreacha bóithre nó mar sin de, le cinntiú nach bhfuil aon iarsmaí luachmhara/fiúntacha ann.
500
Mínigh an téarma 'stratagrafaíocht'.
Bíonn na rudaí atá níos doimhne sa talamh níos sine ná na rudaí atá in uachtar. (Smaoinigh ar an mbosca bruascair!)
500
Cén fáth a chriathraítear an cré?
Criathraítear é chun síolta, píosaí de gréithe agus a leithéad a aimsiú.
M
e
n
u