1
Aholining assay qismi qayerlarda joylashgan ?
Aholining asosiy qismi sug‘orma dehqonchilik qilishga qulay bo'lgan vohalar va ularda joylashgan shahar, qishloqlarda yashagan.
Shayboniy hukmdorlar iqtisodiyotning asosiy sohasi -
dehqonchilik
Dehqonchilikni rivojlantirishda ............... muhim o'rin tutgan.
sun’iy sug'orish tizimi
Muhammad Shayboniyxon Zarafshon daryosining Oqdaryo va Qoradaryoga ayrilish yerida .......... qurdirgan
suvtaqsimlagich
Eng mashhur matolardan biri Samarqandning ........ edi.
baxmali
Samarqandda tuzilgan qozilik hujjatlarida ....... ortiq hunar turi keltirib o‘tilgani buning tasdig'idir.
oltmishdan
Hunarmandchilikning eng rivojlangan asosiy sohalaridan biri ......... edi.
to'qimachilik
Surxondaryoda xalq orasida Iskandar ko'prigi nomi bilan mashhur bo'lgan ........
G'ishtko'prik
................. “Samarqandning yana bir matosi qirmizi baxmaldirki, uni atrof va yiroq-yaqinlarga eltadilar” , deb yozgan.
Zahiriddin Muhammad Bobur
Abdullaxon II ning “..........”si va “.................”i haqidagi ma’lumot temirchi ustalarning yuksak mahoratidan darak beradi.
oltin dubulg‘a ; yuzlab ko'zlar ochilib turgan sovut
"... Ayniqsa ul hazrat Abdullaxon zamonida va shu kunlarda, ya’ni to'qqizyuzto'qson
uchunchi yilda uning obodonchiligi kundan kunga ortmoqda.
“Odamlar o'z podshohlarining dinida bo'ladilar” (maqolining) taqozasicha, arkon-u davlatdan har biri Buxoroda ul hazrat Abdullaxonga muvofiq qilib ko'p binolar: masjidlar, rabot va ko'priklar hamda havuzlar bino qildilar. Olimlar, zohidlar, taqvodorlar va diyonatchilarning maoshlari uchun ekinzorlar, obod joylarni vaqf qildilar"
Kimning asaridan olingan ?
Hofiz Tanish Buxoriy
........-yil (bundan 442 yil oldinj - Buxoro hukmdori Abdullaxon II Amir Temur bundan qariyb 200 yil oldin qurdirgan minora qarshisida Ulug'tog' safaridan yodgorlik sifatida masjid qurdiradi.
1582
Bu inshoot qoldiqlari Navoiy viloyati Nurota tumanining Eski Oqchob qishlog'i yaqinidagi Beklarsoy darasida hozirgacha saqlangan.
Bu qaysi inshoot?
Abdullaxon bandi
“Yaxshi nonvoyliklari va oshpazliklari bordir. Shaharni mashhur etgan yana bir mahsulot yozuv qog'ozi bo'lib, olamda yaxshi qog'oz Samarqanddan chiqadi. Qog'oz juvozlariga suv butkul Konigildan kelgan. Samarqandlik hunarmand-qog'ozgarlar ipakdan (qog'ozi abrishumi), yarim-ipakdan va paxtadan qog'oz tayyorlashgan. Qog'ozning qizil, ko'k, sariq va boshqa ranglarga bo'yalgan xillari ham mavjud edi”
Qaysi asar yoki muallif?
Boburnoma, Zahiriddin Muhammad Bobur
XVI asr o'rtalarida ......... da bo'lgan ingliz diplomat! .............. : “Shaharda har yili Hindiston, Eron, Balx, Rossiya va boshqa ko'plab mamlakatlardan keluvchi savdogarlarning yig'ilishi bo'ladi” , deb qayd etgan.
Buxoro ; Antoni Jenkinso
Shayboniylar davrida oltin (“......”), kumush (“tanga”,“tangacha”,“........”), kumush va mis aralashmasidan tayyorlangan mis tangalar (“......”,“........”) muomalada bo'lgan.
ashrafiy ; xoniy ; mis dinor/dinor
1582-yilning kuzida Abdullaxon Qipchoq dashtidagi Bobo Sultonga qarshi jangdan qaytayotganda ... ............... band qurdirishga buyruq beradi.
Qayerda?
Oqchob darasida
.... asrning birinchi choragida ikki dinor, uchdan ikki, yarim, uchdan bir va oltidan bir dinor qiymatiga ega mis tangalar muomalaga chiqarilgan. Eng kichik mis tanga ...... deb atalgan
XVI ; pul
Shayboniylar davrida ham asosiy yer solig'i temuriylar zamonidagi kabi ........... deb atalgan.
Bog'lar va polizlarning har tanobidan ......... olingan
xiroj (mol) ; tanob puli
Bedazorlardan ......... undirilgan bo'lib, bu ikki soliq turi ba'zan turdagi soliqlar va majburiy yagona nom bilan ......... deb atalgan.
alaf puli ; tanobona
Xorijiy savdogarlar mamlakatga o‘z yurtlaridan asl mollarni olib kelishgan va bu yerdan o‘z davlatlarida ehtiyojtalab mahsulotlarni olib ketishgan. Xususan, hindistonlik savdogarlar .......................................
............................................................................va boshqalarni olib kelishgan.
4 tasini ayting!
qimmatbaho toshlar, marvarid, shuningdek, novshadil, kimxob, doka, chubi sandal, shakar, novvot, xina, sano, o'sma, zarchuba, haqiq va turli noyob matolar, shol (rizoyi - bir xil rangdagi, raxdor - yo‘l-yo‘l, butador palma tasviri tushirilgan), belbog'lar uchun mato, alvon, yarimetik juroblar (paypoq) va qo'lqoplar, qalamdonlar, qo'lyozmalar
.......... va .......... tomonidan oltin tangalar zarb etilgani ma’lum.
Muhammad Shayboniyxon ; Abdullaxon II
Shuningdek, xon saroyi, boshqaruv tuzilmasi va harbiykuchlarni ta’minlash uchun turli soliqlar to'plami - .......... joriy etilgan.
Bu soliqlardan tashqari, aholi barcha musulmon davlatlaridagi kabi ....... to'lagan. Unga ko'ra, har bir musulmon o‘z daromadining ........ qismini ....... tarzida to'lashi lozim edi.
ixrojot ; zakot ; 1/40 ; zakot
................... ahoji zakotni tovar bilan to'lagan. Ya’ni 40 ta qo'ydan bir qo'y to'langan. Qo'shin ta’minoti uchun .........., askarlar uchun oziq-ovqat, ot va tuyalar uchun yem-xashak - .......... kabilar undirilgan.
Ko'chmanchi va yarimko'chmanchi ; tog'ar ; oshlig'
Aholi bir qator mehnat majburiyatlarini bajarishga - ................. , ta’mirlash va tozalash, qal’a yoki qo'rg'onlar va .................., qayta tikiash, ta’mirlash kabi ishlarga jalb etilgan.
Abdullaxon II tomonidan XVI asrning ikkinchi yarmida Puli Karmina, Puli Mehtar, ............ va boshqalar quriladi.
sug'orish tizimlarini barpo etish ; shahar devorlarini qurish ; Puli Jondor