Category1
Category2
Category3
Category4
Category5
Category6
Category7
Category8
Category9
Category10
100

Dän k’e dùúye: My name?

Ä́yinzhi
100

Dän k’e dùúye: my mom

Ä́mą
100

Dän k’e dùúye: that ones grandpa

utsìa

100

Dän k’e dùúye: your dad

ntà

100

Dän k’e dùúye: that ones dad

utà

100

Dän k’e dùúye: That ones name

Uyinzhi
100

Dän k’e dùúye: your grandpa

ntsìa

100

Dän k’e dùúye: my grandpa

 ä́tsìa

100

Dän k’e dùúye: my dad

ä́tà
100

Dän k’e dùúye: that ones younger sister

Ujǜa

200

Dän k’e dùúye: my grandma

Ä́tsųą
200

Dän k’e dùúye: your older sister

nmbäda

200

Dän k’e dùúye: my younger sister

Ä́jǜa
200

Dän k’e dùúye: Your name?

Nyinzhi

200

Dän k’e dùúye: my older sister

Ä́mbäda
200

Dän k’e dùúye: your grandma

ntsųą

200

Dän k’e dùúye: that one’s mom

umą

200

Dän k’e dùúye: your younger sister

njǜa

200

Dän k’e dùúye: your mom

Nmą

200

Dän k’e dùúye: that ones grandma

utsųą

300

Dän k’e dùúye: my younger brother

Ä́shäla
300

Dän k’e dùúye: that ones older brother

undaya

300

Dän k’e dùúye: that one lives

nänje

300

Dän k’e dùúye: your older brother

n-ndaya

300

Dän k’e dùúye: that one’s younger brother

ushäla

300

Dän k’e dùúye: my older bother 

ä́ndaya
300

Dän k’e dùúye: I-live

nínje

300

Dän k’e dùúye: your younger brother

nshäla

300

Dän k’e dùúye: you live

nį̀nje

300

Dän k’e dùúye: that one’s older sister

umbäda

400

Dän k’e dùúye: who?

mą

400

Dän k’e dùúye: outside?

chįch’a

400

Dän k’e dùúye: Where?

ją̄w?

400

Dän k’e dùúye: man

däk’àn

400

Dän k’e dùúye: you drive

nkel

400

guch’än k’e dùúye: ts’än

to

400

Dän k’e dùúye: that one drives

äkel
400

Dän k’e dùúye: woman?

äghajèl
400

Dän k’e dùúye: I drive

íkel
400

Guch’än k’e dùúye: yū

at/in

Refers to a place

500

Dän k’e dùúye: The boys name is McChicken Burger.

däk’àna uyinzhi McChicken Burger uyè.

500

Dän k’e dùúye: I work at the Brick

The Brick yū ndasídlà

500

Dän k’e dùúye: where do you live?

ją̄w nį̀nje?

500

Dän k’e dùúye: where do you work?

ją̄w ndasįdlà?

500

Dän k’e dùúye: Is that girl’s name Flowers?

äghajèla uyinzhi Flowers uyèa?
500

Dän k’e dùúye: I live in kwänlin

Kwänlin yū nínje

500

Dän k’e dùúye: yes, that boys name is McChicken Burger. 

äghāy, äyet däk’àn uyinzhi McChicken Burger uyè. 
500

Dän k’e dùúye: do you live in legoland?

legoland yū nį̀njea?

500

Dän k’e dùúye: that girls name is not flowers

äghajèl äjù uyinzhi flowers uyè
500

Dän k’e dùúye: She lives at McDonalds

Mcdonalds yū nänje

600

Dän k’e dùúye: what is that one doing?

ye däch’į?

600

Dän k’e dùúye: I am frustrated

Ä́ye kasakwatth’ät
600

Dän k’e dùúye:are you hungry?

dįmbä̀da?

600

Dän k’e dùúye: how is that one?

däch’e?

600

Dän k’e dùúye: I am mad 

Ä́yakwadhät
600

Dän k’e dùúye: are you happy?

nyinji sòthäna?

600

Dän k’e dùúye: I am hungry

dímbä̀t

600

Dän k’e dùúye: is that one mad?

uyakwadhäda?

600

Dän k’e dùúye: is that one frustrated? 

uye kasakwatth’äda?

600

Dän k’e dùúye: how are you?

dä̀nnch’e?

700

Dän k’e dùúye: are you sewing?

k’àdįdlüa?

700

Dän k’e dùúye: my grandma is cooking

Ä́tsųą äch’ü
700

Dän k’e dùúye: What is the weather outside?

chįch’a dàkwä̀ch’e?

700

Dän k’e dùúye: My older sister is sewing

ä́mbäda k’àdädlü
700

Dän k’e dùúye: My mom is driving to Whitehorse

Ä́mą Whitehorse ts’än äkel
700

Dän k’e dùúye: my younger brother is playing

ä́shäla nàkwäye
700

Dän k’e dùúye: I am sewing

k’àdídlü

700

Dän k’e dùúye: am I playing?

nàkwíyea?

700

Dän k’e dùúye: is it snowy outside?

chįch’a yäw nikhyäwa?

700

Dän k’e dùúye: it is sunny outside?

chįch’a sha kùlį

800

Dän k’e dùúye: it is raining outside!

chįch’a shą nishą

800

Dän k’e dùúye: is it raining outside?

chįch’a shą nishąą?

800

Dän k’e dùúye: it is sunny in Hollywood, that’s why I am driving to Hollywood.

Hollywood yū, chįch’a sha kùlį, ayet kwaka Hollywood ts’än íkel.

800

Dän k’e dùúye: my younger brother is excited

ä́shäla tashanädhį!
800

Dän k’e dùúye: My dad works in the bush

ä́tà kwäta yū ndasädlà
800

Dän k’e dùúye: is your grandpa’s name Santa Claus?

Ntsìa uyinzhi Santa Claus uyèa?

800

Dän k’e dùúye: it is windy outside

chįch’a ntsi nitsi

800

Dän k’e dùúye: it is dark outside

chįch’a kwä̀jännächür

800

Dän k’e dùúye: is it dark outside?

chįch’a kwä̀jännach’üra?

800

Dän k’e dùúye: is it windy outside?

chįch’a ntsi nitsia?

900

Dän k’e dùúye: Who’s name is Bleepbloop?

Mą uyinzhi Bleepbloop uyè?

900

Dän k’e dùúye: my mom doesn’t live in A Shoe, she lives in Klukshu

ä́mą äjù A Shoe yū nänje, klukshu yū nänje
900

Dän k’e dùúye: Where does your mom live?

nmą ją̄w nänje?

900

Dän k’e dùúye: I don’t sew, my older brother sews

äjù k’àdídlü, ä́ndaya k’àdädlü
900

Dän k’e dùúye: does your older sister work at the store?

nmäda the store yū ndasädlàa?

900

Dän k’e dùúye: no, I do not cook

äjù, äjù ích’ü
900

Dän k’e dùúye: Do I live in the ocean?

The Ocean yū nínjea?

900

Dän k’e dùúye: is your dad hungry?

Ntà dämä̀da?

900

Dän k’e dùúye: Am I sewing?

k’àdídlüa?

900

Dän k’e dùúye: am I cooking?

ích’üa?
1000

What does the "Ä́" at the beginning of Ä́mą mean?

Ä́ = my
1000

what does the "N" in Ntsųą mean?

N = your

1000

What does the "U" in ukų̀ mean?

U = That one’s

1000

What does the high tone i in Nínje mean?

Nínje = I live

í = I am doing the action/being

1000

What does the nasalized i mean in nàkwįye

nàkwįye = you play 

į = you are doing the action

1000

What does the "ä" in äch’ü mean?

äch’ü = that one is cooking


ä = that one is doing the action
1000

What does the "N" in nkel mean?

Nkel = you drive

N = you are doing the action

(N + į are used in verbs to say that "you" are doing the action)

1000

What can I put at the end of my statements to turn them into a yes or no question? 

the "a" 

(íkel = I drive      íkela? = do I drive/am I driving?)

1000

Nyinzhi dùúye?

What is your name???

 Ä́yinzhi _____ uyè.

1000

Natane ją̄w ndasädlà?

Natane ukų̀ yū ndasädlà.

Natane Nanaimo yū ndasädlà. 

OR 

Where does Natane work? (translation to the question) are all acceptable answers. 

M
e
n
u