Қатынас деген не?
екі санның бөліндісі ( а:в).
Санды пайызға айналдыру
100-ге көбейтіп, пайыз белгісін қою.
Пропорция деген не?
екі қатынастың теңдігі ( a:b=c:d
Пайызды санға айналдыру
100-ге бөліп, пайыз белгісін алып тастау.
Тура пропорция деген не?
біреуі қанша рет артқанда (кемігенде), екіншісі де сонша рет артатындай (кемитіндей) болып байланысқан екі шама.
Санның пайызын табу
санды пайызға көбетеміз.
Кері пропорция деген не?
біреуі қанша рет артқанда (кемігенде), екіншісі сонша рет кемитіндей (артатындай) болып байланысқан екі шама.
Пайызы бойынша санды табу
санды пайызға бөлеміз
Пайыз деген не?
санның жүзден бір бөлшегі
Бірінші сан екінші санның қанша пайызын құрайтынын табу
бірінші санды екінші санға бөліп, 100%-ға көбейтеміз. Мысалы, а саны в санының қанша пайызын құрайды