Liczba ludności
Czym jest przyrost naturalny?
Przyrost naturalny to różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w danym okresie.
Kim jest uchodźca?
Uchodźca to osoba, która musi uciekać ze swojego kraju z powodu zagrożenia życia. Taki rodzaj migracji zagranicznej jest następstwem różnych konfliktów, prześladowań oraz klęsk żywiołowych i należy go odróżnić od migracji ekonomicznej.
Co to jest rasizm?
Rasizm - doktryna oparta na pseudonaukowych twierdzeniach o nierówności odmian ludzkich.
Wymień podstawowe jednostki osadnicze.
miasta i wsie
Jakie trzy czynniki wpływają na proces starzenia się społeczeństwa?
Np.:
- mała liczba urodzeń dzieci wynikająca z upowszechniania się modelu rodziny lub rodziny bezdzietnej,
- powszechność powszechności planowania rodziny,
- odkładanie decyzji o posiadaniu wyników (np. z powodu dążenia do osiągnięć stabilizacji zawodowej i wiedzy).
Czym są migracje i jaki mogą mieć charakter?
Migracje to przemieszczanie się ludzi związane ze stałą bądź z czasową zmianą miejsca pobytu lub zamieszkania. Mogą mieć charakter:
- imigracji,
- emigracji,
- reemigracji.
Czym jest religia?
Religia to system wierzeń oraz powiązanych z nimi obrzędów i zasad moralnych, które określają relację między sferą sacrum (sferą boską, świętością) a człowiekiem i społeczeństwem (sferą ziemską). Kształtuje ona postawy życiowe, a także system wartości swoich wyznawców, co niekiedy ma istotne znaczenie w budowaniu tożsamości narodowej. Wpływa również na stosunki społeczne i gospodarcze na świecie oraz rozwój kultury (np. architektury czy malarstwa). Religia, tak jak język, stanowi jeden z fundamentów zróżnicowania kulturowego ludności świata.
Wymień fazy urbanizacji.
1. Urbanizacja wstępna
2. Suburbanizacja
3. Dezurbanizacja
4. Reurbanizacja
Podaj po trzy główne przyczyny wzrostu liczby ludności i spadku liczby ludności.
Przyczyny wzrostu liczby ludności:
- rewolucja neolityczna,
- rewolucja przemysłowa,
- postęp technologiczny i rozwój medycyny.
Przyczyny spadku liczby ludności:
- wojny,
- epidemie,
- głód i niedożywienie.
Wymień bariery osadnicze.
- termiczna
- wysokościowa
- wodna
- świetlna
Wymień religie uniwersalne. Dlaczego są one tak nazywane?
- Chrześcijaństwo,
- islam,
- buddyzm.
Są one nazywane religiami uniwersalnymi, ponieważ w trakcie swego rozwoju objęły zasięgiem znaczne obszary i różnorodne społeczeństwa na świecie.
Czym jest urbanizacja? Podaj jej płaszczyzny.
Urbanizacja to proces rozwoju miast. Obejmuje on zarówno powstanie nowych ośrodków miejskich, jak i rozwój tych, które już istnieją. Różnorodność przemian zachodzących wraz z urbanizacją sprawia, że ten proces należy rozpatrywać na czterech płaszczyznach:
- demograficznej,
- przestrzennej,
- ekonomicznej,
- społecznej.
Czym jest model przejścia demograficznego? Omów 5 etapów rozwoju demograficznego.
Model przejścia demograficznego, nazywany także teorią rozwoju demograficznego, przedstawia, jak wartości współczynników urodzeń i zgonów (a tym samym - współczynnika przyrostu naturalnego) zmieniają się w czasie. Obejmuje on pięć etapów, które są określane mianem faz rozwoju demograficznego. Wśród nich wyróżnia się:
Wymień po cztery czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozmieszczenia ludności.
Np.:
Przyrodnicze:
- warunki klimatyczne,
- jakość gleby,
- rzeźba terenu oraz wysokość bezwzględna,
- dostęp do wody słodkiej,
- występowanie surowców naturalnych (w tym surowców mineralnych).
Pozaprzyrodnicze:
- występowanie miast,
- wielkość przyrostu naturalnego,
- poziom rozwoju rolnictwa, przemysłu i usług,
- sytuacja polityczna,
- konflikty zbrojne,
- przeszłość kolonialna,
- poziom bezrobocia i możliwość znalezienia pracy,
- poziom rozwoju gospodarczego,
- przepisy prawa regulujące osiedlanie się na danym obszarze.
Wymień trzy główne odmiany ludzkie oraz trzy odmiany mieszane.
Główne odmiany ludzkie:
- biała (europeidalna),
- żółta (mongoloidalna),
- czarna (negroidalna).
Odmiany mieszane:
- metysi (biała + żółta),
- mulaci (biała + czarna),
- zambo (czarna + żółta).
Co to są zespoły miejskie? Podaj trzy główne typy.
Proces urbanizacji prowadzi do przestrzennego rozwoju miasta. Na ośrodkach miejskich leżących blisko siebie wymusza to rozbudowę sieci powiązań (np. komunikacyjnych, handlowych). W ten sposób powstają zespoły miejskie, wśród których wyróżnia się trzy główne typy:
- aglomerację monocentryczną,
- aglomerację policentryczną (konurbacji),
- megalopolis.
Co to jest eksplozja demograficzna oraz regres demograficzny?
Eksplozja demograficzna - wysoka liczba urodzeń i znaczny spadek umieralności. Skutkuje to szybkim wzrostem przyrostu naturalnego w tych krajach.
Regres demograficzny - gdy współczynnik przyrostu naturalnego przez długi czas ma wartość ujemną, następuje naturalny ubytek ludności w danym kraju.
Ze względu na stopień zasiedlenia obszarów lądowych geografowie dzielą te obszary na:
(wymień i opisz)
Wymień mniejszości narodowe i etniczne w Polsce.
Mniejszości narodowe:
- Białorusini,
- Czesi,
- Litwini,
- Niemcy,
- Ormianie,
- Rosjanie,
- Słowacy,
- Ukraińcy,
- Żydzi.
Mniejszości etniczne:
- Karaimi,
- Łemkowie,
- Romowie,
- Tatarzy,
- Kaszubi.
Podaj i pogrupuj czynniki lokalizacji jednostek osadniczych i rozwoju sieci osadniczej. (po 3)
Np.:
Przyrodnicze:
- dogodne pod względem komunikacyjnym i bezpieczne położenie geograficzne,
- ukształtowanie terenu,
- żyzność gleb (w wypadku osadnictwa wiejskiego),
- dostęp do zasobów wody słodkiej (bliskość rzek i jezior),
- bliskość mórz i oceanów,
- występowanie zasobów surowców mineralnych,
- lesistość,
- warunki klimatyczne.
Polityczne i społeczno-kulturowe:
- procesy polityczne i administracyjne,
- rozwój ośrodków naukowych,
- miejsca kultu religijnego,
- miejsca atrakcyjne turystycznie,
- wyludnienie na wsi,
- położenie względem centrum administracyjnego danego kraju lub regionu (stolicy).
Gospodarcze:
- możliwości rozwoju handlu,
- występowanie różnych szlaków transportowych,
- rozwój przemysłu.