1
Tizimli risklar...
Bu birgina xato tufayli butun tizim darajasidagi buzilishlarga sabab bo'ladigan xavf. Bu turdagi risk biror bitta kompaniya yoki tarmoq bilan bog'liq emas, balki butun iqtisodiy tizimga ta'sir qiladi.
2008-yilgi jahon moliyaviy inqirozi qanday boshlanadi...
2007-yilda AQShning yuqori riskli ipateka kreditlari bozorida yuzaga kelgan muommolar natijasida boshlanadi.
P2P tarmog'i...
Bu markaziy serverga ehtiyoj sezmasdan, kompyuterlarning to'g'ridan-to'g'ri bir-biri bilan bogʻlanib aloqa qilishi mumkin bo'lgan tarmoq turidir.
Sukuk...
Islomiy qimmatli qog'ozlar bo'lib, aktivlarga asoslangan investitsion vositalar.
Iqtisodiyotda "Domino effekti"ga misol keltiring...
Bunga har qanday xalqaro inqiroz misol bo'la oladi...
Xalqaro moliya tizimining asosiy ishtirokchilari...
• Markaziy bank.
• Tijorat banklari.
• Nobank moliyaviy tashkilotlar.
• Moliyaviy bozorlar.
• Xalqaro moliyaviy tashkilotlar.
• Xalqaro hafsizlikni taminlovchi orginlar
Kraudfaunding (Crowdfunding)...
Bu jismoniy yoki yuridik shaxslarning kichik mablagʻlari orqali biror loyiha yoki g'oyani moliyalashtirish tizimi.
Ekspansionistik manitar siyosat...
Muomaladagi pul massasining kengayishini ta'minlash asosida to'lovga qobil talabni rag'batlantirishga qaratilgan manitar siyosat bo'lagi.
Sanoatning taraqqiyot darajasiga ko'ra mamlakatlar turi
• Industrial mamlakat.
• Industrial-Agrar mamlakat.
• Agrar-Industrial mamlakat
• Agrar mamlakat
Suzuvchi valyuta kursi...
Bu mamlakat milliy valyutasining kursi xorijiy valyutalarga nisbatan erkin ravishda o'zgaradigan, ya'ni bozor talab va taklifiı asosida shakllanadigan valyuta tizimidir.
Moliyaviy leverij...
Bu foydani oshirish maqsadida shaxsiy (o'z) kapital bilan bir qatorda qarz mablag'laridan foydalanish natijasida vujudga keladigan investitsion riskdir.
Industrializatsiya...
Bu qishloq xo'jaligi va birlamchi ishlab chiqarishdan yuqori samaradorgir texnalogik sanoatga o'tish jarayoniga nisbatan ishlatiladi.
Tizimsiz risklarga nimalar kiradi?
• tadbirkorlik riski
• moliyaviy risklar
• nolikvintlik riski
Immigratsiya...
Ishchi kuchining bir mamlakatdan ikkinchisiga doimiy yashash uchun ko'chib kelishi.
Rezerv valyuta...
Bu boshqa mamlakatlar xalqaro savdo, to'lov va zaxira maqsadlarida keng qo'llaydigan, ishonchli va barqaror xorijiy valyutadir. Masalan: Dollar, Yevropa, Iyena
Bilvosita soliqlar...
Qo'shilgan qiymat solig'i (QQS), aksiz solig'i kabi tovar va xizmatlar narxiga qo'shilgan soliqlar.
Qaysi muhim shaxs qo'l ostida AQSh Buyuk Depressiydan 1933-yilda barqaror o'sishga qaytdi. Yangi kurs (New Deal) strategiyasi rahbari...
Ruzvelt
Inflyatsion targetlash
Bu pul-kredit siyosati rejimi boʻlib, unda markaziy bank inflyatsiya darajasi uchun aniq maqsad (target) belgilaydi va shu maqsadga erishishni o'zining asosiy vazifasi sifatida koʻradi.
Inqirozga qarshi choralar...
• Soliqlarni oshirish.
• Davlat xarajatlarini kamaytirish.
• Subsendiyalarni bekor qilish.
• Moliyaviy tizimni ishlab chiqish.
Banklarda kuzatiladigan tizimli risklarga sabab...
• Banklararo o'zaro qarzlar.
• Ishtirokchilarning haddan tashqari leverijdan foydalanishi.
• Aktivlarni o'xshashligi, bir nuqtaga yig'ilishi
• Bozorga bo'lgan ishonchni yo'qolishi.
• Makroiqtisodiy beqarorlik.
Tarixda "Yo'qotilgan o'n yillik" nomini olgan xalqaro inqiroz qaysi.(1991-2001)
Yaponiya iqtisodiyoti inqirosi
Jahon infratuzilmasi tarkibiy qismlari...
• Xalqaro transport tizimi (Dengiz, daryo, havo, temir yo'l.)
• Xalqaro axbarot kamunikatsiyalar tarmog'i.
• Xalqaro moliya markazlari, birjalar, yirik sanoat va savdo birlashmalari.
Proteksionizm...
Davlatning ichki ishlab chiqaruvchilarini xorijiy raqobatdan himoya qilish maqsadida olib boradigan siyosati. Ya'ni chet el tavarlariga to'siq qo'yish.
Takaful...
Bu islomiy sug'urta shakli, bu an'anaviy sug'urtaga alternativ hisoblanadi. U islomiy tamoyillarga asoslanib, ishtirokchilarning o'zaro yordami va jamg'armaga qilingan hissalar orqali bir-birining zararlarini qoplash mexanizmiga asoslanadi.
"Qora payshanba" - ayni qaysi sanaga nisbatan ishlatiladi
24-oktyabr 1929-yil.