Enter Title

Bank aktivi

100

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining 2015 yil 13 iyundagi 14/5-son qarori bo‘yicha asoson aktivlar?

kredit, overdraft, lizing, faktoring, qimmatli qog‘ozlar, investitsiyalar, boshqa banklardagi mablag‘lar,

200

*Tijorat banklari aktivlarini asosan to‘rt kategoriyaga bo‘lib o‘rganish mumkin? 

*kassadagi pul mablag‘lari va ularga tenglashtirilgan mablag‘lar;

*2. investitsiya va qimmatli qog‘ozlar;

*3. kredit va ssudalar;

4. binolar va asbob-uskunalar.

300

Bank aktivlarini tahlil qilganda nimalarga etibor qaratish kerak?

• Bank aktivlarining umumiy qoldig’I hisobot davrida qancha o’zgarganligini; aktivlarning tarkibini – mablag’lari asosan qaysi aktivlarga sarflanganini;

• Bank aktivlari tarkibining hisobot davrida (tahlil qilinayotgan davrda) qanchalik o’zgarganligini va ularning o’zgarish sabablarini;

• Bank aktivlarining likvidligini;

• Bank aktivlarining samarali foydalanish ko’rsatkichlarini hamda ularning hisobot va o’tgan davrdagi tafovutlarini;

• Bank aktivlaridan samarali foydalanishga ta’sir etuvchi omillarni (ijobiy va salbiy) hamda foydalanish samaradorligini oshirish yo’llarini.

400

Bank aktivlari

bu bankka tegishli hamda moddiy qiymatga ega bo‘lgan qiymatliklar, naqd mablag‘lar, qarzga berilgan mablag‘lar, binolar va asbob-uskunalardan tashkil topadi. Bulardan tashqari bankda nomoddiy aktivlar ham mavjud bo‘lib, bular o‘zlarining moddiy shakliga ega bo‘lmaydilar, ammo bankning asosiy faoliyatida faol ishtirok etadilar.

500

Likvidlik darajasiga qarab bank aktivlari quyidagi 3 guruhga  bo‘linadi:

1.yuqori likvidli aktivlar,

2. likvidli aktivlar,

3.  nolikvid (past likvidli) aktivlar

1.

100

*1 guruh - yuqori likvidli aktivlar. bularga qaysilar kiradi 

*Bularga:

*a) naqd pullar, sof quyma oltin, qimmatli toshlar, moneta, cheklar va boshqa pul hujjatlari;

*b) O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankida ochilgan hisobvarag‘idagi mablag‘lar;

*v) bankning boshqa banklarda ochilgan hisobvarag‘idagi mablag‘lar;

*g) majburiy zahira hisobvarag‘i bo‘yicha mablag‘lar qoldig‘i;

*d) qisqa muddatli (7 kungacha) banklararo kreditlar va depozitlar.

*e) xalqaro reyting kompaniyalari yuqori baho bergan, risk darajasi past bo‘lgan mamlakatlar transmilliy kompaniyalarining qimmatli qog‘ozlari;

200

*2 guruh - likvid aktivlar. Bularga:

*a) berilgan kreditlar (jumladan banklararo ham);

*b) o‘z investitsiyalari;

*v) boshqa qimmatli qog‘ozlar, muddati 30 kungacha bo‘lgan debitorlar;

*3 guruh - nolikvid (past likvidli) aktivlar. Bularga:

*a) muddati o‘tgan ssudalar;

*b) muddati o‘tgan foizlar;

*v) sud aralashuvi bilan o‘zlashtirilishi ko‘zda tutilgan ssudalar;

*g) tugallanmagan ishlab chiqarish;

d) asosiy vositalar kiradi.

300

*Aktivlarning yuqori likvidli bo‘lmagan ta’minotiga:

*ko‘chmas mulk, shu jumladan er uchastkasiga bo‘lgan huquq;

*ko‘char mol-mulk;

*xo‘jalik jamiyatidagi ulushga bo‘lgan huquq;

*ba’zi bir  qimmatli qog‘ozlar shaklidagi garov;

*yuridik va jismoniy shaxslarning kafolat va kafilliklari kiradi.

*Bank likvidlilikni ikki xil yo‘l bilan ta’minlash mumkin:

*Ortiqcha likvidli aktivlarni yig‘ish orqali;

*Jahon amaliyotida keng qo‘llanilayotgan usul – likvidlilikni kam daromad keltiruvchi va tez sotiluvchi qimmatli qog‘ozlarga investitsiyalash orqali ta’minlash mumkin.

400

2 guruh - kichik (minimal) riskli aktivlar risk darajasi qancha bulishi kk 

*20foiz ga teng.

500

3 guruh - yuqori riskli aktivlar riski qancha 

*50 foiz ga teng.

2.

100

Daromad keltiruvchi aktivlarga quyidagilar kiradi 

*a) Barcha berilgan kreditlar (jumladan banklararo kreditlar)

*b) investitsiyalar

*v) xazina veksellari

*g) davlat obligatsiyalari

*d) qimmatli qog‘ozlar.

200

Daromad keltirmaydigan aktivlarga quyidagilar kiradi 

*a) pul aktivlari

*b) asosiy vositalar

*v) kapital harajatlar

*g) barcha moddiy aktivlar va nomoddiy aktivlar

*d) boshqa aktivlar.

300

Aktivlar sifati bo'yicha necha guruhga bulinadi va ular qaysilar 

standart, qoniqarsiz, substandart, shubhali, umidsz 

400

maxsus zaxiralar nima kiradi 

*Odatda sifati «substandart», «qoniqarsiz», «shubhali» va «umidsiz» deb tasniflangan aktivlar bo‘yicha ehtimoliy yo‘qotishlarni qoplashga mo‘ljallangan majburiy zaxiralar shakllantiriladi va u banklar faoliyatida maxsus zaxiralar deb ataladi.

500

Shuningdek tijorat banklari aktiv operatsiyalari qatoriga vositachilik bilan bog‘liq qanday operatsiyalarini ham kiritishi mumkiin 

faktoring, lizing, forfeyting

countries

100

banklari qat’iy maxfiylik qonunlari bilan mashhur 

shvetsariya

200

Dunyoning ilk 24 soat ishlaydigan bankomatlari qayerdsa bulgan 

Yaponiya

300

Korruptsiya juda past, moliyaviy boshqaruv esa juda kuchli.

singapur 

400

dunyodagi eng yirik davlat jamg‘armasiga (sovereign wealth fund) ega

Norvegiya 

500

Mamlakatda jismoniy shaxslardan daromad solig‘i olinmaydi, bu investorlarni jalb qiladi.

Birlashgan Arab Amirliklari

logo

100

Ferrari 

Italy 

200

AXA logosi minimalistik, lekin butun Yevropadagi eng yirik sug‘urta tarmog‘ini bildiradi.

Fransiya

300

Barclays logosi — kartal (eagle) — 1600-yillardan boshlab ishlatiladi.

UK

400

• Logo juda sodda, ammo Tencent dunyodagi eng kuchli fintech ekotizimidan biri.

china 

500

Sonatrach logosi oddiy geometrik shakllardan iborat, ammo u ... YAIMining 95% dan ko‘pini tashkil qiluvchi neft-gaz kompaniyasidir.

Jazoir