5-сынып

Бөлшектерді қосу, азайту

100

1/9 + 2/9

3/9 = 1/3

200

1/6 + 3/4

11/12

300

1/5 + 3/8 - 2/9

(72 + 135 - 80)/360 = 127/360

400

5 2/7 - 3 1/2 + 4 5/14

(74 - 49 + 61)/14 = 86/14 = 6 2/14 = 6 1/7

500

9 1/3 - (2 1/7 + 3 2/3)

3 11/21

Бөлшектерді көбейту, бөлу

100

1/7 x 7

1

200

2/9 x 3/8

1/12

300

4/5 : 8

1/10

400

4 4/7 : 1 1/7

4

500

Теңдеуді шеш: 3 1/16 : (x - 5/16) = 7/8

x = 3 1/16 : 7/8 + 5/16 = 61/16 = 3 13/16

Периметрлер мен аудандар

100

Тіктөртбұрыштың периметрінің және ауданының формулалары

P = 2(a + b)

S = a x b

200

Тіктөртбұрыштың ұзындығы 6 1/7 см, ені 3 1/4 см. Периметрін тап.

P = 2(6 1/7 + 3 1/4) = 2 x 9 11/28 = 18 11/14 см

300

Ұзындығы 8 4/7 см, ауданы 30 см^2 болатын тіктөртбұрыштың енін тап.

30 : 8 4/7 = 7/2 = 3 1/2 см

400

Ені 9/25 см, ал ұзындығы енінен 5 есе артық болатын тіктөртбұрыштың ауданын тап.

9/25 x (5 x 9/25) = 81/125 см^2

500

Периметрі 18 см-ге тең, ұзындығы 6 1/3 см-ге тең тіктөртбұрыштың енін тап.

18 : 2 - 6 1/3 = 2 2/3 см

Мәтін есептер

100

Бірінші күні мектеп асханасына 16 1/4 кг, екінші күні 17 3/4 кг қияр әкелінді. Екі күнде қанша кг қияр әкелінді?

16 1/4 + 17 3/4 = 33 4/4 = 34 кг

200

Бірінші сөреде 32 кітап, бұл екінші сөреге қарағанда 8 кітапқа кем, үшінші сөреде екінші сөреге қарағанда 5 кітапқа артық. Үш сөреде барлығы қанша кітап?

32 + (32 + 8) + (40 + 5) = 117 кітап

300

Талғат пен Самат тирде 36 оқ атты. Атылған оқтардың 4/9-ін Талғат атты. Қалғанын Самат атты. Самат қанша оқ атты?

36 - 36 x 4/9 = 20 оқ

400

Автобус барлығы 180 км жол жүрді. Жарты жолды 45 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Ал қалғанын 60 км/сағ-пен жүрді. Автобус барлығы қанша уақыт жолда болды?

(180/2 : 45) + (180/2 : 60) = 2 + 1 1/2 = 3 1/2 сағат

500

Робот 3 сағатта тапсырыстың 2/7-ін орындайды. Тапсырысты толық орындау үшін роботқа қанша уақыт қажет?

3 : 2/7 = 21/2 = 10 1/2 сағат