Enter Title

Oíhdakapi

100

Dakhód’ia "what do they call you" tókhed eyápi he?

Tókhed eníčiyapi he?

200

Dakhód’ia "hello my relatives, it is good to see you all" tókhed eyápi he?

Háŋ mitákuyepi, iyúškiŋyaŋ waŋčhíyakapi.

300

Dakhód’ia "Are you Dakota?" tókhed eyápi he?

Daníkhota he?

400

Dakhód’ia "I come from Minnesota" tókhed eyápi he?

Mnísota héčhiya taŋháŋ wahí.

500

Dakhód’ia "I’m enrolled at Prairie Island rez" tókhed eyápi he?

Šákpe oyáŋke éd omáwapi.

600

Dakhód’ia "I grew up in Minneapolis" tókhed eyápi he?

Bdeóta othúŋwe éd imáčhaǧe. 

700

Dakhód’ia "I thank you. I will see you again," tókhed eyápi he?

Phidámayaye. Tókšta akhé waŋčhíyake kte. 

Oyáte

100

Dakhód’ia "Spirit Lake Dwellers" tókhed eyápi he?

Mdewákhaŋthuŋwaŋ / Bdewákhaŋthuŋwaŋ

200

Dakhód’ia "Leaf Shooters" tókhed eyápi he?

Waȟpékhute

300

Dakhód’ia "Dwellers among the leaves" tókhed eyápi he?

Waȟpéthuŋwaŋ

400

Dakhód’ia "Fishing grounds dwellers" tókhed eyápi he?

Sisíthuŋwaŋ

500

Dakhód’ia "Prairie Dwellers" tókhed eyápi he?

Thíthuŋwaŋ

600

Dakhód’ia "I’m Dakota and White" tókhed eyápi he?

Damákhota k’a Wamášiču.

700

Dakhód’ia "My people are called the Spirit Lake Dwellers and the Fishing Grounds Dwellers" tókhed eyápi he?

Oyáte mitháwa kiŋ Mdewákhaŋthuŋwaŋ k’a Sisíthuŋwaŋ ewíčhakiyapi. 

Dé táku he?

100

Dakhód’ia "what is this" tókhed eyápi he?

Dé táku he?

200

Dakhód’ia "What are those" tókhed eyápi he?

Hená táku he?

300

Dakhód’ia "What is that over there" tókhed eyápi he?

Ká táku he?

400

Dakhód’ia "What are these two?" tókhed eyápi he?

Denáos táku he?

500

Dakhód’ia "Those are books" tókhed eyápi he?

Hená wówapi héčha.

600

Dakhód’ia "These two are chairs" tókhed eyápi he?

Denáos čhaŋákaŋyaŋkapi héčha.

700

Dakhód’ia "Those over there are horses" tókhed eyápi he?

Kaná šúŋkawakháŋ héčhapi.

Čhaŋté Wičhóie

100

Dakhód’ia "I’m well" tókhed eyápi he?

Matáŋyaŋ

200

Dakhód’ia "I’m a little tired" tókhed eyápi he?

Kítaŋna wamátukha.

300

Dakhód’ia "I’m really thirsty" tókhed eyápi he?

Nína ímapuze.

400

Dakhód’ia "How are you today?" tókhed eyápi he?

Aŋpétu kiŋ dé tókhed yaúŋ he?

500

Dakhód’ia "Today I’m tired and cold," tókhed eyápi he?

Aŋpétu kiŋ dé wamátukha k’a mačhúwita.

600

Dakhód’ia "Are you well today?" tókhed eyápi he?

Aŋpétu kiŋ dé nitáŋyaŋ he?

700

Dakhód’ia "I’m good everyday," tókhed eyápi he?

Aŋpétu iyóhi matáŋyaŋ.

Tónakča he?

100

Dakhód'ia "How old are you?" tókhed eyápi he?

Waníyetu nitónakča he?

200

Dakhód'ia "I’m 20 years old" tókhed eyápi he?

Waníyetu wikčémna manúŋpa.

300

Dakhód'ia "none of your business" tókhed eyápi he?

Iyóniwaža šni.

400

"1-10" eyá wo

wáŋča, núŋpa, yámni, tópa, záptaŋ, šákpe, šakówiŋ, šahdóǧaŋ, napčíŋwaŋka, wikčémna

500

11-20 eyá wo

akéwaŋží, akénuŋpa, akéyamni, akétopa, akézaptaŋ, akéšákpe, akéšakowiŋ, akéšahdóǧaŋ, akénapčiŋwaŋka, wikčémna núŋm

600

Dakhód'ia "hundred" tókhed eyápi he?

Opáwiŋǧe

700

Dakhód'ia "2000" tókhed eyápi he?

Khektópawiŋǧe núŋm

Oáphe

100

Dakhód'ia "today, yesterday, tomorrow" tókhed eyápi he?

Aŋpétu kiŋ dé, Ȟtánihaŋ, Haȟ’áŋna kiŋháŋ

200

Dakhód'ia "What day of the week is it?" tókhed eyápi he?

Dé aŋpétu itónakča he?

300

Dakhód'ia "This month is October" tókhed eyápi he?

Wí kiŋ dé Čhaŋwápakasna-Wí.

400

Dakhód'ia "Today is the 31st." tókhed eyápi he?

Aŋpétu kiŋ dé wíyawapi iwíkčemna yámni.

500

Dakhód'ia "What year is this?" tókhed eyápi he?

Dé táku ómakha he?

600

Dakhód'ia "What month were you born in?" tókhed eyápi he?

Tukté wí ohná nithúŋpi he?

700

Dakhód'ia "What is the weather like today?" tókhed eyápi he?

Dé aŋpétu tókheča he?