Istemol va jamgarish
Istemolga òrtacha moyillik (APC) nima?
Istemolga òrtacha moyillik
Formula APC= C/Yd
Yalpi talab va yalpi taklif muvozanati qanday turlarga bòlinadi
1) Klassik iqtisodiy nazariya (uzoqmuddatli davr uchun qo'llaniladi)
2) Keynscha iqtisodiy nazariya (qisqa muddatli davr uchun qo'llaniladi) Egiluvchan narxlar Egilmas narxlar
Davlat budjeti daromadlari
Davlat budjeti daromadlari
soliq va soliq bo'lmagan
tushumlar hisobiga
shakllanadi.
Monetar siyosat-
Pul-kredit siyosati- bu muayyan iqtisodiy maqsadlarga
erishish uchun pul massasi va foiz stavkalarini boshqarish uchun
mamlakatning markaziy banki tomonidan amalga oshiriladigan
harakatlarni anglatadi.
Yaniy, Inflyatsiyani nazorat qilish, bandlik darajasini boshqarish va
valyuta kursini barqarorlashtirish
Fiskal siyosat
Budjet-soliq
Pul-kredit siyosatining maqsadi
iqtisodiyotda narxlar barqarorligini ta'minlash.
Markaziy bank inflyatsiyani past va barqaror darajada bo'lishini ta'minlash orqali
aholi daromadlarining qadrsiz/anishini oldini olishga hamda barqaror inklyuziv
iqtisodiy o'sishga zaruriy sharoitlar yaratadi.
Jamĝarishga chegaralangan moyillik (MPS) qanday hisoblanadi va bu kòrsatkich nimani anglatadi
Jamĝarma,daromad va iste'mol ortasidagi farq
Haqiqiy harajatlar...?
Haqiqiy xarajatlar - bu uy xo'jaliklari, f tmalar va hukumatning tovarlar
va xizmatlarga sarf agan miqdori, va u iqtisodiyotning yalpi ichki mahsulotiga
(YalM) tengdir.
Davlat budjeti tuzilmasi
Davlat budjeti quyidagi darajadagi budjetlardan iborat:
O'zbekiston Respublikasining respublika budjeti;
Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar
mahalliy budjetlari.
Fiskal siyosati
Budjet-soliq siyosat deganda noinflatsion YalM ishlab chiqarish
sharoitida iqtisodiyotda to'liq bandlilikni, to'lov balansining muvozanatini
va iqtisodiy o'sishni ta'minlashga qaratilgan davlat xarajatlari va
soliqlarini o'zgartirishni o'z ichiga olgan chora-tadbirlar tushuniladi.
Pul - kredit siyosatining asosiy
vositalari
1)majburiy zahira me'yorining o'zgarishi
2)hisob stavka foizidagi o'zgarish
3) ochiq bozordagi
operatsiyalar
C= a+bYd tenglamasida har bir element nimani bildiradi?
1 ga teng. (MPC + MPS = 1)
Tovar...?
Tovar-moddiy zaxiralardagi ushbu rejadan tashqari o'zgarishlar firmalar
tomonidan investitsiya xarajatlari sifatida hisobga olinganligi sababli, haqiqiy
xarajatlar rejalashtirilgan xarajatlardan yuqori yoki past bo'ishi mumkin.
Soliqlar quyidagi uchta
muhim vazifasi?
1. Davlat xarajatlarini moliyalashtirish (fiskal
vazifasi);
2. Ijtimoiy tanglikni yumshatish (ijtimoiy vazifasi);
3. Iqtisodiyotni tartibga solish (tartibga solish
Yalpi talabning o'sishi
kengaytiruvchi fiskal siyosat (davlat xarajatlarini oshirish yoki soliqlarni
kamaytirish) umumiy talabni oshiradi,
iqtisodiy faollikni rag'batlantirib, iste'mol va investitsiyalarning ko'payishiga
olib keladi.
Monetar siyosatning turlari
Qattiq monetar siyosat
pul massasini ma'lum
bir darajada ushlab
turish
Yumshoq monetar siyosat - foiz stavkasini ma'lum bir darajada ushlab turish
Uy xojaliglaringing daromadlari C+S bòlsa qanday sharoitda makroiqtisodiy muvozataga erishiladi
: Avtonom (majburiy) xarajatlar, daromad nol bo‘lsa ham qilinadi.
Avtonom xarajatlarning har qanday komponenti
A=(a+I+G+Xn)
Davlat zayomlarini chiqarish,
natijasi-pulga talab oshadi, foiz
stavkalarini ko'tarilishiga sabab bo'ladi. Oqibatda ibvestitsiya
xarajatlari, sof eksport va qisman iste'mol xarajatlari
kamayadi.
Davlat qarzlariga tarif bering
Kengaytirish siyosati, agar qarz olish orqali moliyalashtirilsa, davlat qarzining
oshishiga olib kelishi mumkin.
Agar qarz miqdori haddan tashqari oshib ketsa, uzoq muddatli barqarorlik
tashvishi.
Pul taklifini oshirish uchun aktivlarni sotib olish (miqdori
yumshatish)
Miqdoriy yumshatish (QE) - pul-kredit siyosatining noan'anaviy
vositasi bo'lib, unda markaziy bank iqtisodiyotga likvidlikni kiritish
uchun moliyaviy aktivlarni sotib oladi
Avtonom investitsiya funksiyasi I= e-dR formulasi orqali investitsiyalar hajming real foiz stavkalariga boĝliqligini tahlil qiling
Iste’molga o‘rtacha moyillik. Formula: APC = C / Yd1
Avtonom xarajatlar multiplikatoriga tarif bering
Avtonom xarajatlar multiplikatori -- muvozanatli YaIM œzgarishi
avtonom xarajatlarning har qanday komponentidagi o zgarishiga nisbati
1. Pul emissiyasi.
Natijasi Oliver Tanzi samarasiga olib keladi.
Soliq to'lovchilar atayin soliqlarni kechiktiradilar;
Yopiq iqtisodiyot
Y = C+I+G - asosiy makroiqtisodiy ayniyat
C_a+bY - iste'mol funksiyasi
Zahira koeffitsienti
zahiralarni (majburiy +
ortiqcha) depozitlarga nisbat:
cr = CID
rr = R/D