Ndā
Gyų̄
Dákeyi
Nena
Khyèn
100

Yè ch’äw "Tänsän" ?

Dazhän tänsän kwäch’e! 

100

Yè ch’äw ts’ú ’āl?

Dazhän ts’ú ’āl !

100

Yè ch’äw Dàkwä̀käda?

Dazhąw ghàniīnje äk’ān :)

100
 Yè ch’äw "ägäy"

Dazhän ägäy !

100

Yè khyèn äni "däkwäts'äna ti ya a hi ye, däkwäts'äna ti ya a hi ye..... ye hi ye hi ye uh hi ye"

Nàkwät’à khyèn!!

200

Yè ch’äw dazhän?

Kwäntsi zhür :)

200

yè ch’äw k’í ??

Dazhän k’í!! [birch]

200

Mą ch’äw tthe yänlin yū nänje??

Khut’ala tthe yänlin yū nänje!!

200

Dazhän Ts’úrk’í äch’ea ??

ÄJÙ!! 


Äyet "ts’úk’wäy zhį̀"

200

Yè ch’äw dazhän khyèn?? uyinzhì dùúye??

uyinzhì "Li staa" ùúye

300

Yè ch’äw ts’ú dzè?

Dazhän Ts’ú Dzè

300

Yè ch’äw dazhän??

Mäshämbǖr :) [moss]

300

Yè ch’äw "Títl’ät män?"


100 bonus points for anyone who can give the direct translation to Títl’ät män :)

Títl’ät män = Dezadeash


Títl’ät = shallow water

män = lake

300

Yè ch’äw "kwänzhìa" ?

Dazhän kwänzhìa äch’e!

300

yè khyèn äni

"Mäddhį kwiya-ah, Mäddhį kwiya-ah

Hu, hu - heeey, heya hey. hey, heya"


100 bonus points if you know mą ästį :)

Mäddhį khyèn!

Susie Jim ätsį - Irene smith kenädän

400

Yè ch’äw Nàkhèla?

Extra 100 pts for breakdown of "Nàkhèla"


Nàkhèla - Fireweed

nà = again

khèl = breakthrough

a = term of endearment / something cute

This is because they grow again [or breakthrough the earth] after a fire :)

400

ye ch’äw dą zhür??

Dazhän dą zhür! [donjek berries]

400

Mą ch’äw Łúu’àan män yū nänje?

Tułèsen Łúu’àan män yū nänje!

400

Dän k’è dùúye?

naghāy ùúye :)

400

Yè ch’äw dazhän khyèn ?

"Ntlʼeo shä̀wthän, ntlʼeo shä̀wthän Dátà yátʼay nänje

Ah hi ya hey, ah hi ya hey, ah hi ya hey ya-a-á"

K’akwäts’edúje khyèn!


Kwägetl’et Mą [Linda Harvey] kwäts’ä̀n :)

500

Ye ch’äw dazhän??

ts’ágyų̄ [yarrow]

500

yè ch’äw dazhän?

Ts’ú dzāy [trees ears] - mushrooms {that grow on the tree like an ear}

500

Yè ch’äw "shį’aya" ?

Silver city :)

500

Yè ch’äw "Ts’ál" ?

Dazhän ts’ál äch’e! 

500

Dazhän khyèn uyinzhì dùúye?? 100 bonus for mą khyèn ätsį :)

Chät ghära khyèn!

Dazhän khyèn, Gudea ätsį