1
1936-yilda “Ish bilan bandlik, foiz va pulning umumiy nazariyasi” asarini yozib, makroiqtisodiyotga to‘liq talqin bergan olim ismini keltiring.
John Maynard Keynes.
Agregatlash usuli nima?
Milliy iqtisodiyotdagi jarayonlarni yagona ko‘rsatkichlar orqali umumlashtirishga asoslangan usul.
Fiziokratlar maktabi nima?
Yer, mehnat va kapital asosiy ishlab chiqarish omillari sifatida qaraladigan maktab.
Adam Smitning eng mashhur nazariyasi?
“Bozorning ko‘rinmas qo‘l" nazariyasin
YaIMni xarajatlar usuli bilan hisoblashda uy xo‘jaliklari xarajatlari qaysi guruhni tashkil qiladi?
Iste’mol xarajatlari (C).
Makroiqtisodiyot va mikroiqtisodiyotning asosiy farqi nimada?
Mikroiqtisodiyot alohida firmalar va uy xo‘jaliklarini o‘rganadi, makroiqtisodiyot esa butun iqtisodiyot miqyosidagi jarayonlarni (YaIM, inflyatsiya, ishsizlik) o‘rganadi.
Ishsizlik turlaridan asosiy 3 tasini sanab bering.
Friksion ishsizlik, Strukturaviy ishsizlik, Tsiklik ishsizlik
Friksion ishsizlikning mavjudligi iqtisodiyot yomon ishlayotganidan dalolat beradimi?
Yo‘q. Friksion ishsizlik — mehnat bozorida sog‘lom harakat belgisi (odamlar yaxshi ish qidiryapti).
Ishsizlik darajasini hisoblash formulasi qanday?
(Ishsizlar soni/Mehnat kuchi)× 100%.
Agar inflyatsiya bo‘lsa, nominal va real YaIMdan qaysi biri tezroq o‘sadi?
Nominal YaIM tezroq o‘sadi, chunki u narxlarning oshishini ham aks ettiradi, real YaIM esa faqat hajm o‘zgarishini ko‘rsatadi.
Davlat byudjeti taqchilligi AD-AS modelida qaysi egri chiziqqa ko‘proq ta’sir qiladi?
Asosan Yalpi talab (AD)ga ta’sir qiladi (davlat xarajatlari kamayadi yoki soliqlar oshiriladi).
Makroiqtisodiy siyosatning ikki asosiy turi qaysilar?
Fiskal siyosat va monetar (pul-kredit) siyosat.
YaIM deflatori nimani o‘lchaydi?
Nominal va real YAIM o‘rtasidagi narx darajasining umumiy o‘zgarishini.
Ouken qonuni
Ishsizlik tabiiy darajasidan 1% ga farq qilishi YaIMni 2.5%ga o'zgartiradi
Makroiqtisodiyotning asosiy o‘rganish obyekti nima?
YaIM, inflyatsiya, ishsizlik, iqtisodiy o‘sish, tashqi savdo.
To‘liq bandlik iqtisodiyoti deganda nimani tushunamiz?
Tsiklik ishsizlik bo‘lmagan, faqat tabiiy ishsizlik (friksion + strukturaviy) mavjud bo‘lgan holat.
Har bir iqtisodiy pasayishdan keyin tiklanish bo‘lishi shartmi?
Ha, uzoq muddatda iqtisodiyot doim tiklanadi, chunki bozor mexanizmlari va davlat siyosati ishlab chiqarishni yana potensial darajaga qaytaradi.
Bonus
400 ball
YaIMni hisoblashda oraliq mahsulotni qo‘shib yuborish qanday xatoga olib keladi?
Takroriy hisobga olib keladi va YaIM sun’iy ravishda kattalashtiriladi.
Strukturaviy ishsizlik vaqt o‘tishi bilan friksion ishsizlikka aylanishi mumkinmi? Nega?
Ha, agar ishchilar yangi malaka hosil qilib, vaqtinchalik ish izlash bosqichiga o‘tsa.
Fiskal siyosat” va “Pul-kredit siyosati” o‘rtasidagi asosiy farq nimada?
Fiskal siyosat — davlat byudjeti orqali soliqlar va xarajatlarni boshqarish; Monetar siyosat — pul massasi va foiz stavkalarini boshqarish.
Agar ishsizlik darajasi tabiiy darajadan past bo‘lsa, bu iqtisodiyot uchun qanday xavfni tug‘diradi?
Ishchi kuchi yetishmasligi sababli inflyatsion bosim ortadi va ishlab chiqarish xarajatlari ko‘tariladi.
Agar davlatning eksporti ham, importi ham oshsa, bu YaIMga qanday ta’sir qiladi?
YaIM sof eksport (Xn = eksport – import) orqali hisoblanadi. Agar eksport va import bir xil darajada oshsa, sof eksport o‘zgarmaydi, demak YaIM ham o‘zgarmaydi.
Deflyatsiya hisoblanganda Nominal YaIM real YaIMdan kichik chiqishi mumkinmi? Nima uchun?
Ha, agar hisoblash davrida narx darajasi bazis yilga nisbatan pasaygan bo‘lsa (deflyatsiya sharoitida).
Makroiqtisodiy tahlilda ko‘pincha qaysi ko‘rsatkich iqtisodiy o‘sishni baholash uchun ishlatiladi?
Yalpi ichki mahsulot (YaIM).