Skutek pośredni
z zasady pewności prawa oraz niedziałania prawa wstecz wynika, że „...dyrektywa nie może sama z siebie, niezależnie od ustawy krajowej przyjętej dla jej wykonania w państwie członkowskim powodować ustalenie lub zaostrzenie odpowiedzialności karnej osób, które naruszają jej przepisy"
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie 80/86 Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen B.V. ?
"Możliwość odszkodowania ze strony państwa jest szczególnie niezbędna, kiedy całkowita skuteczność normy wspólnotowej jest uzależniona od podjęcia działania przez państwo członkowskie, a w konsekwencji jednostki nie mogą, wobec niepodjęcia takiego działania, dochodzić przed sądem wewnętrznym praw przyznanych im przez prawo wspólnotowe. Wynika stąd, że zasada odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone jednostkom poprzez naruszenie prawa wspólnotowego, które może mu być przypisane, jest nieodłącznym elementem systemu Traktatu."
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawach połączonych SC-6/90 oraz C-9/90 Andrea Francovich i Danila Bonifaci oraz inne przeciwko Rebublice Włoskiej ?
[art. 110 TfUE] należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on podatkowi akcyzowemu w zakresie, w jakim kwota podatku nakładana na pojazdy używane starsze niż dwa lata, nabyte w państwie członkowskim innym niż to, które wprowadziło taki podatek, przewyższa rezydualną kwotę tego podatku zawartą w wartości rynkowej podobnych pojazdów, które zostały zarejestrowane wcześniej w państwie członkowskim, które nałożyło podatek. Do sądu krajowego należy zbadanie, czy uregulowanie sporne w postępowaniu przed sądem krajowym, a w szczególności stosowanie [prepisów krajowych], ma takie skutki.
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C‑313/05 Maciej Brzeziński przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w Warszawie ?
"nW razie dokonania transpozycji dyrektywy do porządku prawnego danego państwa członkowskiego po terminie oraz przy braku bezpośredniej skuteczności odpowiednich przepisów tejże dyrektywy, sądy krajowe są zobowiązane do dokonywania wykładni prawa wewnętrznego, tak dalece jak jest to możliwe, w świetle brzmienia dyrektywy i realizowanego przez nią celu, aby zostały osiągnięte rezultaty wskazane dyrektywą, przychylając się do najbardziej zgodnej z tym celem wykładni przepisów krajowych oraz do przedstawienia rozstrzygnięcia zgodnego z postanowieniami tej dyrektywy."
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C-212/04 K. Adeneler i inni vs. Ellinikos Organismos Galaktos (ELOG) ?
"nW przypadku naruszenia przez państwo członkowskie prawa wspólnotowego, które można przypisać krajowemu ustawodawcy działającemu w dziedzinie, w której dysponuje on szerokim zakresem swobodnego uznania w dokonywaniu rozstrzygnięć prawodawczych, poszkodowanym jednostkom przysługuje prawo do odszkodowania, jeżeli naruszona norma prawa wspólnotowego ma na celu ustanowienie na ich korzyść uprawnień, postępowanie państwa wyczerpuje znamiona naruszenia prawa oraz istnieje bezpośredni związek przyczynowy między tym naruszeniem a szkodą wyrządzoną jednostce"
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawach połączonych C-46/93 i C-48/93 Brasserie du Pêcheur i Factortame ?
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej mamy do czynienia z równoległym obowiązywaniem dwóch autonomicznych porządków prawnych - polskiego i unijnego. Nie wyklucza to ich wzajemnego oddziaływania, a z drugiej strony - ewentualnego powstania kolizji między prawem europejskim a Konstytucją. W wypadku wystąpienia takiej kolizji do suwerennej decyzji Rzeczypospolitej Polskiej należałoby albo dokonanie odpowiedniej zmiany Konstytucji, albo spowodowanie zmian w regulacjach wspólnotowych, albo - ostatecznie - wystąpienie z Unii Europejskiej
Co orzekł TK w orzeczeniu w sprawie K 18/04?
"W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że stosując prawo wewnętrzne, sądy krajowe zobowiązane są tak dalece, jak jest to możliwe, dokonywać jego wykładni w świetle brzmienia i celu rozpatrywanej dyrektywy, by osiągnąć przewidziany w niej rezultat, a zatem dostosować się do art. 288 akapit trzeci TFUE. Wymóg dokonywania wykładni zgodnej prawa krajowego jest bowiem nierozerwalnie związany z systemem traktatu FUE, gdyż zezwala sądom krajowym na zapewnienie, w ramach ich właściwości, pełnej skuteczności prawa Unii przy rozpoznawaniu zawisłych przed nimi sporów"
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C-282/10 Dominguez ?
nW przypadku państwa członkowskiego, które nie dopełniło ciążącego na nim na mocy art. 189(3) TWE [później art. 249 à obecnie art. 288 TfUE] obowiązku podjęcia wszelkich środków koniecznych dla osiągnięcia rezultatu przewidzianego przez dyrektywę, pełna skuteczność tej normy prawa unijnego zakłada prawo do uzyskania odszkodowania, jeżeli spełnione są łącznie 3 warunki:
1.rezultat przewidziany przez dyrektywę obejmuje przyznanie praw na rzecz jednostek,
2.treść tych praw może być określona na podstawie przepisów dyrektywy,
3.istnieje związek przyczynowy między naruszeniem prawa przypisanym państwu i szkodą poniesioną przez osoby poszkodowane.
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawach połączonych SC-6/90 oraz C-9/90 Andrea Francovich i Danila Bonifaci oraz inne przeciwko Rebublice Włoskiej ?
nZgodnie z utrwalonym orzecznictwem sąd krajowy, do którego należy
w ramach jego kompetencji stosowanie przepisów prawa wspólnotowego, zobowiązany jest zapewnić pełną skuteczność tych norm, w razie konieczności z własnej inicjatywy nie stosując wszelkich sprzecznych z nimi przepisów prawa krajowego, także późniejszych, bez potrzeby zwracania się o ich uprzednie usunięcie w drodze ustawodawczej lub w ramach innej procedury konstytucyjnej ani oczekiwania na usunięcie wspomnianych przepisów
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C-314/08 Krzysztof Filipiak przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu ?
"Chociaż dyrektywa (…) pozostawia państwom członkowskim swobodę wyboru między różnymi rozwiązaniami dogodnymi dla osiągnięcia jej celów, niemniej wymaga, jeśli państwo wybrało karanie naruszenia zakazu przyznaniem odszkodowania, w celu zapewnienia odszkodowaniu skuteczności i działania zapobiegawczego, aby odszkodowanie było adekwatne w stosunku do wyrządzonej szkody, skąd odszkodowanie nie może być czysto nominalne."
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie 14/83 S. Von Colson i E. Kamann ?
Z tym zastrzeżeniem państwo winno naprawić skutki wyrządzonej szkody w ramach krajowego prawa zobowiązań, przy czym zasady odszkodowania określone w obowiązującym ustawodawstwie krajowym nie mogą być mniej korzystne niż w przypadku podobnych roszczeń o charakterze wewnętrznym i nie mogą być ustalone w sposób powodujący, że uzyskanie odszkodowania będzie praktycznie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawach połączonych C-46/93 i C-48/93 Brasserie du Pêcheur i Factortame ?
Przewidziane w art. 91 ust. 1 i 3 Konstytucji pierwszeństwo stosowania ratyfikowanej umowy międzynarodowej, a także prawa ustanowionego przez organizację międzynarodową na podstawie takiej umowy przed polską ustawą, w żadnym wypadku nie oznacza ich pierwszeństwa przed Konstytucją.
Co orzekł TK w orzeczeniu w sprawie K 18/04?
W tej kwestii należy przypomnieć, że zasada wykładni zgodnej wymaga ponadto, by sądy krajowe czyniły wszystko, co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełną skuteczność rozpatrywanej dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami […].Na wypadek, gdyby taka wykładnia nie była możliwa, należy zbadać, czy art. [...] dyrektywy [...] jest bezpośrednio skuteczny, a jeżeli tak, czy [jednostka] może powoływać się na niego przeciwko pozwanym w sprawie głównej, w szczególności przeciwko swemu pracodawcy, [...], przy uwzględnieniu statusu prawnego tych pozwanych."
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C-282/10 Dominguez ?
"naruszenie prawa wspólnotowego, takie jak wynikające, w okolicznościach niniejszej sprawy w postępowaniu przed sądem krajowym, z wyroku [...], nie posiada oczywistego charakteru, wymaganego celem pociągnięcia na mocy prawa wspólnotowego państwa członkowskiego do odpowiedzialności z tytułu orzeczenia jednego z jego sądów, orzekającego wostatniej instancji. "
Co orzekł TSUE w orzeczeniu w sprawie C-224/01 Gerhard Köbler ?
Z art. 91 ust. 3 Konstytucji wynika pierwszeństwo norm rozporządzeń unijnych w razie kolizji z ustawami. Konstytucja RP zachowuje natomiast nadrzędność i pierwszeństwo wobec wszystkich aktów prawnych obowiązujących w polskim porządku konstytucyjnym, w tym także prawa unijnego.
Co orzekł TK w orzeczeniu w sprawie SK 45/09 ?