Franca-Revolucioni borgjez
Diktatura Jakobine
Revolucioni borgjez në Angli
Revolucioni i lavdishëm i vitit 1688
Rusia gjatë shekujve XVI-XVIII
100

ÇfarĂ« raporti kishin hugenotĂ«t dhe katolikĂ«t mes vete?

Hugenotët (protestantët francezë) dhe katolikët kishin marrëdhënie armiqësore dhe shpesh luftuan mes vete për shkak të fesë.
Katolikët i përndiqnin hugenotët, duke shkaktuar luftëra fetare dhe masakra si ajo e Shën Bartolomeut.
 

100

Kush ishin jakobinët e kush zhirodinët?

  • JakobinĂ«t ishin radikalĂ«; ata kĂ«rkonin barazi tĂ« plotĂ«, rrĂ«zim tĂ« monarkisĂ« dhe pĂ«rdorĂ«n dhunĂ«n dhe terrorin pĂ«r ta mbrojtur revolucionin. U udhĂ«hoqĂ«n nga Robespieri.

  • ZhirodinĂ«t ishin mĂ« tĂ« moderuar, mbĂ«shtesnin reforma paqĂ«sore dhe donin njĂ« monarki kushtetuese nĂ« vend tĂ« republikĂ«s sĂ« dhunshme.

100

Pse u quajt parlament i gjatë dhe sa vite kishte zgjatur?

Uquajt “Parlamenti i GjatĂ«â€ sepse, ndryshe nga parlamentet e tjera qĂ« mblidheshin pĂ«r pak kohĂ«, ky nuk u shpĂ«rnda pĂ«r shumĂ« vite.
Ai filloi punën në 1640 dhe zgjati deri në 1660, pra rreth 20 vjet.

100

Kush trashëgoi pas Oliver.K dhe a kishte pasur sukses?

Pas vdekjes së Oliver Cromwellit në vitin 1658, pushtetin e trashëgoi i biri, Richard Cromwell.
Megjithatë, ai nuk pati sukses, sepse nuk kishte autoritetin dhe përkrahjen e ushtrisë si i ati.


100

ÇfarĂ« ishte udhĂ«heqja e Puqaçovit?

UdhĂ«heqja e Puqaçovit ishte njĂ« kryengritje e madhe fshatare nĂ« Rusi qĂ« ndodhi nĂ« vitet 1773–1775, e udhĂ«hequr nga Jemeljan Puqaçovi.

200

Nga cili humanistë u përhapën idetë e reformacionit francez dhe a e përkrahte ai doktrinë e Martin Luteri?

Idetë e reformacionit francez u përhapën nga humanisti Zhan Kalvini (Jean Calvin).
Ai nuk e përkrahte plotësisht doktrinën e Martin Luterit, por zhvilloi mësimin e vet të quajtur kalvinizëm, që theksonte paracaktimin dhe disiplinën e rreptë fetare.

200

Si ishte situata në Francë para diktatures jakobine?

Para diktaturës jakobine, në Francë mbretëronte kaos politik, ekonomik dhe shoqëror.
Vendin e tronditnin kriza e brendshme, luftërat me shtetet fqinje dhe mungesa e ushqimeve, ndërsa populli ishte i zhgënjyer me qeverinë e paqëndrueshme të Konventës Kombëtare.
Në këtë situatë, jakobinët morën pushtetin duke premtuar rend, barazi dhe mbrojtje të revolucionit nga armiqtë e brendshëm e të jashtëm.


200

Pas vdekjes së Jakobit I kush erdhi në fron dhe a e kishte ndihmuar Anglinë?

(Thuaje saktĂ« fito njĂ«đŸŽ )

Pas vdekjes së Jakobit I në vitin 1625, në fron erdhi i biri i tij, Karli I (Charles I).
Ai nuk e ndihmoi Anglinë, përkundrazi, sundimi i tij e thelloi krizën: u përplas me Parlamentin, mblodhi taksa pa leje dhe përpiqej të sundonte në mënyrë absolute.
Kjo solli pakënaqësi të madhe dhe përfundimisht çoi në luftën civile angleze midis mbretit dhe forcave të Parlamentit.

200

Cila ishte arsyeja kryesore që çoi në Revolicionin e lavdishëm të vitit 1688 në Angli?

Arsyeja kryesore që çoi në Revolucionin e Lavdishëm të vitit 1688 ishte se mbreti Jakobi II po përpiqej të rivendoste pushtetin absolut dhe fenë katolike në një vend kryesisht protestant.

200
Çka i kushtoi rĂ«ndĂ«si Petri I dhe cilat shtete pushtoi ai?


Petri I (Pjetri i Madh) i kushtoi rëndësi forcimit dhe modernizimit të Rusisë, duke e bërë atë një shtet të fuqishëm evropian.


300

Vrasja e mbretit Luigji XVI a ka qenë veprim i mirë?

Nëse po atëherë:Pse?

Nëse jo atëherë:Pse?

Vrasja e mbretit Luigji XVI nuk konsiderohet një veprim i mirë, sepse ajo shkaktoi më shumë dhunë, frikë dhe përçarje në Francë.
Edhe pse qëllimi ishte të mbrohej liria dhe barazia, ekzekutimi i tij solli terrorin dhe gjakderdhjen gjatë Revolucionit Francez, duke treguar se dhuna nuk është mënyra e duhur për të ndërtuar drejtësi.

300

Kush dhe kur formoi Komitetin e Shpëtimit Publik?

Komiteti i Shpëtimit Publik u formua në prill të vitit 1793 nga Konventa Kombëtare e Francës.
Qëllimi i tij ishte të mbrojë revolucionin nga armiqtë e brendshëm dhe të jashtëm.
Më vonë, Robespieri mori drejtimin e tij dhe e ktheu në organin kryesor të diktaturës jakobine.


300

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« domethĂ«nja e fjalĂ«s opozitĂ«?

Domethënë veprimtari polotike kundërshtare me politikat e pushtetit.

300

Cilat ishin ndryshimet me të rëndësishëm që solli Revolicioni i Lavdishëm në sistemin politik të Anglisë?

Revolucioni i Lavdishëm solli ndryshime shumë të rëndësishme në sistemin politik të Anglisë:

  1. U kufizua fuqia e mbretit – mbreti nuk mund tĂ« sundonte pa miratimin e Parlamentit.

  2. U forcua roli i Parlamentit, i cili mori të drejtën të miratonte taksat dhe ligjet.

  3. U miratua “Bill of Rights” (1689) – njĂ« akt qĂ« garantonte liritĂ« e qytetarĂ«ve dhe sundimin e ligjit mbi tĂ« gjithĂ«, pĂ«rfshirĂ« mbretin.


300

Pse qĂ«ndroi fshehtas Petri I nĂ« EvropĂ« dhe qfarĂ« bĂ«ri  atje?

(Thuaje saktĂ« fito njĂ«đŸŽ )

Petri I qëndroi fshehtas në Evropë për të mësuar mënyrën se si zhvilloheshin shtetet evropiane dhe për të parë nga afër arsimimin, ushtrinë dhe teknologjinë moderne.
Ai shkoi atje si njeri i zakonshëm, pa treguar se ishte car, dhe vizitoi Holanda, Anglia, Austria e vende të tjera.
Gjatë qëndrimit, mësoi ndërtimin e anijeve, organizimin e ushtrisë dhe zhvillimin industrial, që më vonë i përdori për të modernizuar Rusinë.


400

Kush arriti ta bënte Francën pushtet të fortë mbretëror dhe si?

Henriku IV ishte ai që e forcoi pushtetin mbretëror në Francë pas luftërave fetare.
Ai e bëri këtë duke vendosur paqe midis katolikëve dhe hugenotëve me Ediktin e Nantës (1598) dhe duke forcuar ekonominë e shtetit, gjë që e bëri Francën më të qëndrueshme dhe të bashkuar.




400

Trego dallimet mes Eburit dhe Dantonit dhe qfarë raporti kishin mes vete?


  • Eberi ishte mĂ« radikal, kĂ«rkonte masa tĂ« ashpra, terror dhe dhunĂ« kundĂ«r kundĂ«rshtarĂ«ve tĂ« revolucionit.

  • Dantoni ishte mĂ« i moderuar, dĂ«shironte t’i jepte fund terrorit dhe tĂ« vendoste stabilitet e paqe nĂ« FrancĂ«.

Raporti i tyre ishte armikĂ«sor — fillimisht kishin qenĂ« bashkĂ« nĂ« mbrojtjen e revolucionit, por mĂ« vonĂ« u pĂ«rplasĂ«n pĂ«r mĂ«nyrĂ«n e qeverisjes, dhe Robespieri i bĂ«ri qĂ« tĂ« dy tĂ« ekzekutoheshin, njĂ«ri pas tjetrit.



400

Si ndikoi Revolucioni Borgjez në Angli në kufizimin e pushtetit të mbretit dhe në formimin e parlamentit?

Revolucioni Borgjez në Angli i kufizoi fuqishëm pushtetin e mbretit dhe forcoi rolin e Parlamentit.
Pas fitores së forcave parlamentare ndaj mbretit Karl I, u vendos që asnjë mbret të mos mund të sundojë pa miratimin e Parlamentit.

400

Si ndikoi Revolucioni i Lavdishëm i vitit 1688 në zhvillimin e demokracisë në Angli?

ChatGPT said:


Revolucioni i Lavdishëm i vitit 1688 hapi rrugën për zhvillimin e demokracisë në Angli.
Ai i hoqi mbretit të drejtën për të sunduar në mënyrë absolute dhe vendosi që pushteti të varet nga vullneti i Parlamentit dhe ligjit.


400

Cilët ishin 5 sundimtarët në Rusi në shekujt XVI-XVIII dhe renditi?

Ivani i tmerrshëm

Mihail Romanovin

Aleksi I

Petri i madh 

Katarina II

500

NĂ« çmĂ«nyrĂ« Revolucioni  Borgjez i viteve {1789-1799} shĂ«noi njĂ« kthesĂ«  vendimtare nĂ« zhvillim politik e shoqĂ«ror tĂ« evropĂ«s duke ndryshuar mĂ«nyrĂ«n se si njerĂ«zit e konceptonin pushtetin lirinĂ« dhe barazinĂ«?

(Thuaje saktĂ« fito njĂ«đŸŽ )

Revolucioni Borgjez Francez (1789–1799) shĂ«noi njĂ« kthesĂ« tĂ« madhe historike sepse rrĂ«zoi monarkinĂ« absolute dhe solli parimet e reja tĂ« lirisĂ«, barazisĂ« dhe vĂ«llazĂ«risĂ«.
Ai i dha fund sundimit të mbretërve me të drejtë hyjnore dhe vendosi pushtetin në duart e popullit, duke nxitur lindjen e demokracive moderne në gjithë Evropën.
Pas revolucionit, njerëzit filluan ta kuptonin pushtetin si përgjegjësi ndaj qytetarëve, dhe jo si privilegj i pakicës, duke ndryshuar përfundimisht mënyrën se si konceptohej liria dhe drejtësia shoqërore.

500

Si erdhi fundi i diktaturĂ«s Jakobine dhe pse u ekzekutua  Robespieri?

Fundi i diktaturës jakobine erdhi në korrik të vitit 1794, kur populli dhe deputetët e Konventës u lodhën nga terrori dhe dhuna që po ushtronte Robespieri dhe mbështetësit e tij.
Robespieri u akuzua se po kërkonte të bëhej diktator absolut dhe se po ekzekutonte edhe bashkëpunëtorët e vet.

500

Në çmënyrë Revulicioni Borgjez në Angli ndryshoi përfundimisht marrëdhenie midis pushtetit mbretëror dhe popullit,duke hapur rrugë për demokracinë moderne?

1ïžâƒŁ Kufizoi pushtetin absolut tĂ« mbretit dhe forcoi rolin e Parlamentit — asnjĂ« vendim nuk mund tĂ« merrej pa pĂ«lqimin e pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« popullit.

2ïžâƒŁ Me aktin e te drejtave (1689) u vendos monarkia kushtetuese, ku mbreti sundon sipas ligjit, duke hapur rrugĂ«n pĂ«r demokracinĂ« moderne.

500

Si mund  te shpjegohet rĂ«ndĂ«sia historike  e Revolucionit tĂ« LavdishĂ«m pĂ«r zhvillimin politik tĂ« EvropĂ«s dhe botĂ«s?

ChatGPT said:


Revolucioni i Lavdishëm ka rëndësi të madhe historike sepse shënoi fillimin e sundimit kushtetues dhe parlamentar në Angli, duke treguar se pushteti i mbretit mund të kufizohej me ligj.
Ky revolucion u bë shembull për shumë vende të tjera evropiane dhe më vonë për SHBA-në, duke frymëzuar zhvillimin e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe ndarjen e pushteteve.
Pra, ai hapi rrugën për krijimin e shteteve moderne demokratike, ku ligji dhe populli qëndrojnë mbi çdo sundimtar.


500

Cilat ishin 2 detyrat kryesore që Petri I i vuri vetes dhe a kishte pasur sukses gjatë sundimit të tij?

Nëse po atëherë:Pse?

Nëse jo atëherë:Pse?


Petri I (Pjetri i Madh) i vuri vetes dy detyra kryesore:

  1. Të forconte dhe modernizonte Rusinë, duke e bërë të ngjashme me shtetet e zhvilluara të Evropës.

  2. T’i siguronte RusisĂ« dalje nĂ« det, pĂ«r tĂ« zhvilluar tregtinĂ« dhe flotĂ«n detare.

Po, ai pati sukses, sepse reformoi ushtrinë, ndërtimin e anijeve, arsimin dhe administratën, ndërtoi Shën Petersburgun si port e kryeqytet modern, dhe mundi Suedinë duke i dhënë Rusisë dalje në Detin Baltik.
Kështu, Rusia u shndërrua në fuqi të madhe evropiane.