Panitikan: Mga tulang panudyo, tugmang de -gulong,
palaisipan/ bugtong
Panitikan: Mito/ Alamat/ Kuwentong-bayan
Wika: Mga Salitang Hudyat ng Simula, Gitna at Wakas ng Akda
Mga Pahayag sa Panimula, Gitna at Wakas ng isang Akda
Sanaysay
Panitikang Luzon: Dulang Sosyo-Historikal
100

Angpagkadiwangmakataaylikassaatingmganinuno.AyonkayAlejandro Abadilla, “bawat kibot ng kanilang bibig ay may ibig sabihin.” Ito ang ipinalalagay na pangunahing dahilan kung bakit nabuo ang iba pang mga akdang patula na tinatawag na?                                                            


    

                                   


    

Karunungang bayan

           

100

                                               

ay kuwentong nagpasalin-salin sa bibig ng mga taong-bayan na naglalaman ng pinagmulan ng isang pook, bagay, halaman, hayop, pangalan o katawagan, o iba pang bagay. Ang mga pangyayari sa isang alamat ay maaring maging totoo o likha lamang ng mayamang guniguni ng manunulat. Ang salitang alamat ay panumbas sa salitang legend ng Ingles.

                                   


    

Alamat

100

                                               

ito ay ang literal at tiyak na kahulugan ng salita na makikita sa isang diksyunaryo.

                                   


    

Denotasyon

100

                                               

Ito ay isang uri ng panitikang nasusulat sa anyong tuluyan na karaniwang pumapaksa sa mga kaisipan at mga bagay-bagay na sadyang kapupulutan ng aral at aliw ng mga mambabasa. May dalawang anyo ang sanaysay. Ito ang pormal o maanyo at pamilyar o personal.

                                   


    

Sanaysay

100

Ito  ay  ang  sagutang  pag-uusap  ng  mga  nagsisiganap.  Ito  ang linyang binibitawan ng bawat karakter.  

Dayalogo

200

                                                                       

Ito ay mga paalala o babala na kalimitang makikita sa mga pampublikong sasakyan. Sa pamamagitan nito ay malayang naipararating ang mensaheng may kinalaman sa pagbibiyahe o paglalakbay ng mga pasahero. Maaaring ito ay nasa anyong salawikain, kasabihan o maikling tula.

                                                       


    

Tugmang De-gulong

200

                                               

ang anyo ng panitikang ito ay bahagi ng katutubong panitikan na nagsimula pa noon pa man na lumaganap at nagpasalinsalin sa iba’t-ibang henerasyon sa paraang pasalindila o pasalita. Nasa anyong tuluyan at karaniwang naglalahad ng mga kaugalian at tradisyon ng lugar kung saan ito nagsimula at lumaganap.

                                   


    

Kuwentong bayan

200

                                               

ito ay pansariling kahulugan ng isang tao o pangkat liban sa iginigiit ng panahon. Ito ay pagpapakahulugang iba kaysa sa karaniwang

                                   


    

Konotasyon

200

Uri ng Sanaysay na tumatalakay sa mga seryosong paksa at nangangailangan ng masusing pag-aaral at malalim na pagkaunawa sa paksa naglalaman ng mahahalagang kaisipan at nasa isang mabisang ayos ng pagkakasunud-sunod upang lubos na maunawaan ng bumabasa ang mga salita’y umaakma sa piniling isyu at kadalasang may mga terminong ginagamit na kaugnay ng tungkol sa asignaturang ginawan ng pananaliksik

Pormal

200

Tumutukoy  sa  pag-iilaw,  komposisyon,  galaw  at  iba  pang teknik  na  may  kaugnayan  sa  kamera.  Ito  ang  masining  na  pagpoposisyon  ng anggulo at mga puwesto ng larawan na mapapanood sa isang pelikula o  dulang pantelebisyon.

Sinematograpiya

300

                                                                       

Ito ay isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan. Binibigkas ito nang patula at kalimitang maiksi lamang.

                                                       


    

Bugtong 

300

pinakamasidhing bahagi kung saan haharapin ng pangunahing tauhan ang kanyang suliranin.

                                   


    

Kasukdulan 

300

                                               

Dito nabubuo ang larawan at nakikita ang aksiyong magaganap sa isinalaysay. Maaaring simulan ito sa: noong una, sa simula pa lamang at iba pang pananda.

                                   


    

Simula

300

Elemento ng Sanaysay na naglalahad na dapat ay mabuting gumamit ng simple, natural at matapat na mga pahayag

Wika at estilo

300

ito ay sulyap na pabalik ay ang reperensiya kung binanggit na sa unahan ang salita.

Anapora/anaporik

400

                                               

ito ay mahalaga para sa mabisang pakikipagtalastan.Sa tulong nito magiging malinaw rin ang mensahe,damdamin o kaisipang nais ipahatid sa kausap.

                                   


    

ponemang suprasegmental 

400

                                               

ang pangunahing tauhan at ang awtor ay lagi nang magkasama sa loob ng katha. Sa likod ng bawat kilos at tinig ng pangunahing tauhan ay lagging nakasubaybay ang kamalayan ng makapangyarihang awtor.

                                   


    

May-akda

400

                                               

ito ay napakahalaga rin ng huling pangyayaring maiiwan sa isipan ng tagapakinig o mambabasa. Maaaring gumamit ng: sa huli, sa wakas o iba pang panandang naghuhudyat ng makahulugang pagtatapos.

                                   


    

Wakas

400

Ayon kay ____, ang pagsulat ng isang sanaysay ay isang paraan upang maipahayag ang personal na karanasan, damdamin, at kuro-kuro o palagay.

Michel Montaigne

400

Ito sulyap na pasulong ay ang reperensiya na binabanggit sa dakong hulihan o nagdudulot ng kasabikan o interes sa pahayag.

Katapora/Katporik

500

                                               

ito ang saglit na pagtigil sa ating pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng ibig ipahatid sa ating kausap.

                                   


    

Antala

500

                                               

Isa siyang manunulat, tagapagsalin at guro ng panitikan sa Filipino. Siya ay makapitong ulit na nagkamit ng Gawad KADIPAN sa pagsulat ng maikling kuwento (nang estudyante pa ng FEU), at nagkagantimpala na rin sa patimpalak ng Carlos Palanca Memorial Awards for Literature.

                                   


    

Simplicio P. Bisa

                                   


    

500

                                               

Sa bahaging ito, mabuting mapanatili ang kawing-kawing na pangyayari at paglalarawang nasimulan. Maaaring gamitin ang: kasunod, pagkatapos, saka, sumunod, walang ano-ano’y at iba pa na naghuhudyat ng kasunod na pangyayari.

                                   


    

Gitna

500

Ayon sa kanya ang sanaysay ay "nakasulat sa karanasan ng isang sanay sa pag sasalaysay

Alejandro Abadilla

500

Nagtataglay ng mahahalagang impormasyon, kaisipan o mga detalye o mga susing pangungusap na may kaugnayan sa paksang pangungusap.

Pangunahing Kaisipan